Azin Tailors is a solo venture led by a mother who cares for her two-year-old child. She operates her business from her rented apartment due to the high cost of hiring external space. Her income barely covers the monthly rent of Nu 10,000.

Azin excels in her craft, garnering praise for her affordable and dependable service. A businessman in the capital has recognised the value in her work, finding it both cost-effective and trustworthy. This symbiotic relationship benefits both parties: Azin receives orders to stitch a variety of items like bedsheets, curtains, sofa covers, and tablecloths, while the businessman, in turn, supplies these products to hotels and businesses across the capital city.

Azin’s partnership with the businessman proves fortunate, as he prioritises more than just profits, recognising the value of her home-based stitching. While it might seem cheaper to outsource the business across the border to Jaigaon, Azin offers more than just tailoring services. She goes above and beyond, working tirelessly overnight to fulfill demand, actively listening to her partner’s feedback, and ensuring her partner faces no difficulties

This small business holds significant potential to impact the livelihoods of thousands of individuals. Despite possessing the capability, small businesses often encounter limited opportunities. There’s a prevailing belief that outsourcing across borders is more cost-effective, disregarding considerations of quality and post-sales support.

The Bhutan Chamber of Commerce and Industry’s (BCCI) plan to initiate local manufacturing of school uniforms is commendable. Currently, Indian tailors in Dadgari, Mela Bazar, or Jaigaon dominate this market, causing a substantial flow of revenue out of Bhutan. Bhutanese tailors witness this outflow with envy as millions worth of business cross the border. These Indian suppliers capitalize on the demand, offering uniforms in exchange for a commission ranging from 5 to 10 percent.

While students may not voice concerns directly, parents frequently express dissatisfaction with mass-produced ghos, kiras, and tegos, which often lack comfort, especially during the eight-month school year. BCCI could facilitate the involvement of Bhutanese weavers, manufacturers, and tailors in producing high-quality, comfortable school uniforms. This initiative would bring benefits to students, parents, and local businesses alike.

Despite various initiatives aimed at training thousands of unemployed individuals in tailoring, many of these skilled tailors find themselves without sufficient business opportunities. Moreover, there is a prevalent issue of poor-quality, mass-produced school uniforms, which leaves both consumers dissatisfied and the textile industry struggling. The local textile industry faces challenges in producing affordable textiles suitable for school uniforms. Even if they manage to produce such textiles, the costs of production and maintaining quality make them expensive options for consumers.

One viable approach is to explore the potential of replacing the low-quality garments produced by mills, which prioritise quantity over quality. While it may be challenging to entirely replace the dependence on mass-produced textiles from Indian mills, addressing the stitching issue is crucial. Many say that stitching quality is a significant concern even with the current supply chain.

BCCI’s tax break offer on the import of raw materials, along with financial incentives and the provision of necessary machinery, presents a promising solution. By facilitating access to essential resources, this initiative could empower local tailors to craft higher-quality ghos and kiras for the numerous students in need. With increased business opportunities for tailors, there’s potential for a positive impact on the local economy.

Moreover, by regulating both the cost and quality, authorities can ensure that the interests of both producers and consumers are protected, fostering a sustainable and mutually beneficial environment.

Thinley Namgay  

The country is grappling with significant challenges in its tax policy, tax administration system, and Information Technology (IT) infrastructure.

These weaknesses impede the establishment of an efficient taxation system and the provision of improved tax services to the citizens.

According to the Department of Revenue and Customs (DRC) records, Bhutan presently counts 116,000 taxpayers, including corporate, business, and personal income taxpayers. The current tax to Gross Domestic Product (GDP) ratio is approximately 13 percent.

DRC’s Director General, Sonam Jamtsho, said that Bhutan’s current tax policy  relied  on assumptions, incentives, and deductions.

He noted that the Income Tax Act 2001 has become outdated and fails to accommodate the changing landscape of digital assets, cryptocurrencies like bitcoin, and blockchain technology.

He made these remarks during the inaugural national dialogue on tax justice, enhanced compliance, and a renewed social contract for the Sustainable Development Goals (SDGs) at the Jigme Singye Wangchuck School of Law in Paro on May 13.

Presently, the top 20 percent of taxpayers in Bhutan contribute 80 percent of the total tax revenue. Sonam Jamtsho said that there was a need to reassess this situation, as the country treated all taxpayers uniformly until now.

He said that citizens were willing to fulfil their tax obligations, but the online system was not operating efficiently. “To pay income tax, we are still reliant on the old RAMIS system, which is not very effective.”

Tax officers, he said, were burdened with extensive manual tasks, diverging from their primary mandate of tax assessment and collection.

DRC has developed  an electronic customs management system (eCMS) to streamline online import and export procedures. It is also revising the Income Tax Act to make it more relevant to modern times.

Sonam Jamtsho said that the aim was to simplify procedures, regulations, and rationalise tax ranges, along with the introduction of new provisions.

To reduce the workload on tax officers, the DRC has recruited additional staff to handle manual tasks such as data entry.

 

Tax and SDGs

Robust finance is seen as an important component in fulfilling the 17 SDGs under the 2030 agenda of Sustainable Development. To improve the financial aspect of the country, a good taxation system is one of the key elements.

Resident representative of UNDP, Mohammad Younus, said that taxation was not merely a means of revenue collection but also a profound social contract between citizens and the state.

He said that a fair and progressive tax system not only bolstered economic growth but also fostered social cohesion and good governance.”It is a tool for shaping behavior, promoting environmental sustainability, and advancing social justice.”

 

Can Asia and Pacific Region fulfil SDGs?

Mohammad Younus drew attention to the recent United Nations Economic and Social Commission for Asia and the Pacific (UNESCAP) SDG progress report, which presents a grim outlook for the region.

“The region is poised to achieve only one-third of the necessary progress by 2030. What is even more unsettling is that the region will not meet any of the 17 goals by the agreed deadline,” he said.

He said that effective tax reform had the potential to address the current economic downturns in the Asia-Pacific region. Achieving SDGs required substantial financial resources, he said, citing an estimated annual funding gap of USD 4.2 trillion.

He noted that Bhutan reported a tax-to-GDP ratio of 11.34 percent in the fiscal year 2021-2022, lower than the average tax-to-GDP ratios in theAsia-Pacific region (19.8 percent) and the OECD region (34.31 percent).

To change this trajectory, he said that UNDP’s Tax for SDGs Project provided essential assistance to Bhutan, including tailored training for tax officials on tax auditing, tax treaty negotiations, and the design of a Bhutan-specific model tax treaty.

He also announced upcoming initiatives, such as an advanced-level course on tax and SDGs for the DRC and a workshop for Members of Parliament on the linkages between tax and SDGs.

 

བཀྲིས་ཕུན་ཚོགས།

༉ སྤ་རོ་ལས་ སྐྱེས་ལོ་༣༧ ལང་མི་ རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ་གིས་ ཐིམ་ཕུག་ གླང་རྒྱུག་ཕར་ཁ་ལུ་ཡོད་པའི་ མདའ་རྩེད་ཐང་ནང་ ཐེངས་༢ པའི་ འབྲུག་ཆེ་རིམ་མདའ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་འབད་མི་ལས་ དྲག་ཤོས་ཨང་༢ པ་ཐོན་ཏེ་ དངུལ་གྱི་རྟགས་མ་ཐོབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༢ ལུ་ འགོ་འདྲེན་འཐབ་མི་ འབྲུག་ཆེ་མཐོའི་མདའ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་ནང་ རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ་གིས་ རྒྱ་གར་ལས་ པཱནཌ་ཡ་ལ་ ཀའུ་ཌ་རི་དང་མཉམ་ མཐའ་བཅད་རྐྱབ་པའི་སྐབས་ སྐུགས་༤ གིས་ ཕམ་སོཔ་ད་ དེ་ཡང་ རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ་གིས་ བསྡོམས་ཀྱིས་སྐུགས་༡༣༩ ཐོབ་ད་ ཨང་དང་པ་ཐོན་མི་གིས་ སྐུགས་༡༤༣ ཐོབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འདི་བཟུམ་སྦེ་ ད་རེས་ཀྱི་ རྩེད་འགྲན་ནང་ འབྲུག་ལས་ རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ་གིས་ རྟགས་མ་ཐོབ་མི་ ཕུད་རྡོག་གཅིག་ལས་བརྒལ་མེདཔ་ཨིན་པས།

ང་རའི་ཧོངས་ལས་ གསེར་གྱི་རྟགས་མ་འཐོབ་ཚུགསཔ་འབད་ནི་ལུ་ རྩ་འགེངས་ཞིནམ་ལས་ དོ་འགྲན་འབད་ཡོད་རུང་ ཨང་༢ པ་ལས་བརྒལ་ཐོན་མ་ཚུགས་ཟེར་ རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ་གིས་ སླབ་ཨིན་པས།

སྤྱི་ལོ་༢༠༢༢ ལུ་ འབྲུག་ལུ་ ཆེ་མཐོ་མདའ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་འབད་མི་ལས་ རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ་གིས་ དྲག་ཤོས་ཨང་༡ པ་ཐོན་ཏེ་ གསེར་གྱི་རྟགས་མ་ཐོབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

དེ་འབདཝ་ད་ དུས་ཅི་ཡང་ དྲག་ཤོས་ཨང་༢ པ་ཐོན་ཏེ་ དངུལ་གྱི་རྟགས་མ་ཐོབ་མི་དེ་གཙོ་བོ་ར་ འབྲུག་ཨོ་ལིམ་པིག་ཚོགས་པ་དང་  འབྲུག་མདའ་རྩེད་ཚོགས་པ་གིས་ གོ་སྐབས་བྱིན་མི་ལུ་བརྟེན་ ང་རའི་ལྕོགས་གྲུབ་དང་ རིག་རྩལ་ཚུ་ སྟོན་ཚུགས་ཟེར་ རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ་གིས་ བཤདཔ་ཨིན་པས།

རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འབྲུག་པའི་མདའ་རྩེདཔ་ཚུ་གིས་ གྲུབ་འབྲས་ལེགས་ཤོམ་སྟོན་བ་ཚུགས་མི་དེ་ གཙོ་བོ་ར་ བཅའ་མར་གཏོགས་མི་ཚུ་ལུ་ ཟླ་ངོ་༢ ལས་བརྒལ་ སྦྱོང་བརྡར་འབད་མ་ཚུགསཔ་མ་ཚད་ ཉིནམ་༡ ནང་ དུས་ཡུན་ཆུ་ཚོད་༢ ལས་བརྒལ་ སྦྱོང་བརྡར་འབད་མ་ཚུགས་མི་ལུ་བརྟེན་ ཨིན་ཟེར་ཨིན་པས།

མ་གཞི་ འབྲུག་པའི་རྩེད་འགྲན་པ་ཚུ་ལུ་ ཕྱི་རྒྱལ་མདའ་རྩེདཔ་ཚུ་དང་གཅིག་ཁར་ རྩེད་འགྲན་མ་འབད་བའི་ཧེ་མ་དང་ དོ་འགྲན་འབད་ཞིནམ་ལས་ གཏན་འཇགས་སྦེ་ སྦྱོང་བརྡར་དང་ ལྷབ་སྦྱང་འབད་དེ་བཞག་དགོཔ་འདུག་ཟེར་ཨིན་པས།

དེ་འབདཝ་ད་ སྤྱིར་བཏང་ལུ་ ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་རྩེད་འགྲན་དང་ ནང་འཁོད་རྩེད་འགྲན་མཇུག་བསྡུ་ཞིནམ་ལས་ བཅའ་མར་གཏོགས་མི་དང་ མ་གཏོགས་མི་མདའ་རྩེདཔ་ག་ར་ལུ་ རྒྱུན་མ་ཆདཔ་སྦེ་ སྦྱོང་བརྡར་དང་ སློབ་སྟོན་འབད་དགོཔ་འདུག་ཟེར་ཨིན་པས།

ཉིནམ་༢ ཀྱི་  འབྲུག་ཆེ་རིམ་མདའ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་ནང་ འབྲུག་དང་ རྒྱ་གར་ དེ་ལས་ བང་ལ་དེཤ་ལས་ དོ་འགྲན་འབད་མི་ ཕྱི་རྒྱལ་མདའ་གཞུ་ཐོག་ལས་ མདའ་རྐྱབ་མི་ མདའ་རྩེདཔ་༣༠ གིས་ དོ་འགྲན་འབད་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ དེ་ཁར་ ཨམ་སྲུ་༡༢ ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འདས་པའི་ལོ་དང་ཕྱདཔ་ད་ དུས་ཅི་ མདའ་རྩེདཔ་༨ ཡར་སེང་སོང་ཡོདཔ་ལས་ མདའ་རྩེདཔ་དང་ འགོ་དཔོན་ཚུ་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འབྲུག་ཆེ་རིམ་མདའ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་ནང་ བཅའ་མར་གཏོགས་མི་ཡར་སེང་སོང་ཡོདཔ་མ་ཚད་ མདའ་རྩེདཔ་དྲག་ཤོས་ཚུ་ཡང་ ཕྱི་རྒྱལ་ལས་ བཅའ་མར་གཏོགས་མི་གིས་ ཐོན་དོ་ཡོདཔ་ལས་ འབྲུག་པའི་བཅའ་མར་གཏོགས་མི་ཚུ་གིས་ རིག་རྩལ་དང་ ཉམས་མྱོང་ལེ་ཤ་ཅིག་ར་ ཐོབ་ཚུགས་པས་ཟེར་ཨིན་པས།

རྒྱལ་ཁབ་༣ གྱི་ མདའ་རྩེདཔ་ཚུ་གི་བར་ན་ དོ་འགྲན་འབད་མི་ལས་ རྟགས་མ་མཐོ་ཤོས་ར་ རྒྱ་གར་ལས་ཐོན་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འབྲུག་གི་ཨམ་སྲུ་ཚུ་གི་གྲས་ལས་ མཐའ་བཅད་འོག་མའི་རྩེད་འགྲན་འབདཝ་ད་ རྡོ་རྗེ་སྒྲོལ་མ་དེ་ ཕམ་བཏང་ཡོདཔ་ད་ དེ་ཡང་ རྡོ་རྗེ་སྒྲོལ་མ་གིས་ སྐུགས་༡༤༠ ཐོབ་པའི་སྐབས་ རྒྱ་གར་ལས་ ས་ལོ་ནི་ ཀིར་རར་གྱིས་ སྐུགས་༡༤༢ ཐོབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འབྲུག་མདའ་རྩེད་ཚོགས་པའི་ སློབ་སྟོན་པ་ བཀྲིས་ཚེ་རིང་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འབྲུག་ལས་ རྩེད་རིགས་ནང་ དོ་འགྲན་འབད་མི་ཚུ་ མདའ་རྩེདཔ་དྲག་ཤོས་ཐོན་མི་ཚུ་ གདམ་ཁ་རྐྱབ་ཞིནམ་ལས་ བཅའ་མར་གཏོགས་བཅུག་པའི་ཁར་ མདའ་རྩེདཔ་དྲག་ཤོས་༤ དེ་ རྒྱལ་སྤྱི་གི་མདའ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་ནང་ དོ་འགྲན་འབད་ཐབས་ལུ་ གདམ་ཁ་འབད་དེ་ཡོད་ཟེར་ཨིན་པས།

འབྲུག་ལས་ དྲག་ཤོས་ཐོན་མི་ཨང་༤ པ་ཚུན་འབད་མི་ཚུ་ དུས་ཅི་ སྤྱི་ཟླ་༡༡ པའི་ནང་ བེང་ཀོག་ལུ་ ཨེ་ཤི་ཡཱན་རྒྱལ་རྟགས་ཀྱི་དོན་ལུ་ རྩེད་འགྲན་འབད་བར་འགྱོ་ནི་ཨིན་པས།

ཆེ་རིམ་མདའ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་ནང་ འབད་བ་ཅིན་ མདའ་རྩེདཔ་ཚུ་གིས་ གཞུ་འཐེན་ནི་དང་ མདའ་གཏང་ཐབས་ཀྱི་ ཅ་ཆས་ སའེཊི་དང་ ཊི་གར་ཚུ་ ལག་ལེན་འཐབ་མི་ལུ་བརྟེན་ མདའ་རྩེདཔ་ཚུ་ སྤུས་ཚད་དང་ལྡནམ་སྦེ་ འཐོན་ནི་ལུ་ ཐོ་ཕོག་ཡི་ཟེར་ཨིན་པས།

མདའ་རྩེདཔ་ཚུ་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འབྲུག་རང་ལུགས་མདའ་རྩེད་ཚོགས་པ་གིས་ ད་རུང་ ཊི་གར་དང་ སའེཊི་ཚུ་ ལག་ལེན་འཐབ་ཆོགཔ་སྦེ་ གནང་བ་བྱིན་པ་ཅིན་ མདའ་རྩེདཔ་ཚུ་ལུ་ ཕན་ཐོགས་འབྱུང་ཚུགས་ནི་མས་ཟེར་ ཨིན་པའི་གནས་ཚུལ།

…Bhutan’s spiritual extravaganza commences on May 29

Thousands of devotees from across the country are expected to attend the three and a half months Rinchen Terzoed Wangchhen, an event featuring oral transmission, empowerment, and instructions of the treasury of precious termas, at Ugyen Pema Woeling Zangdo Pelri in Bongdey, Paro.

Shechen Rabjam Rinpoche will confer the empowerment of Rinchen Terzoed Wang from May 29 to September 13.

Khentrul Karma Jigme, the main organiser of the event, said  he expects more than 10,000 trulkus, lamas, khenpos, monks, nuns, lay monks, and devotees to receive the kawang (transmission of spiritual treasure teachings). “A large Wangkhang or empowerment hall is being constructed in front of the Zangdo Pelri complex to accommodate around 12,000 devotees,” he said.

Trulkus, khenpos, and monks of Zangdo Pelri will conduct a four-day tshogkhor and prayers from May 23 to 26 for the successful completion of empowerment and teachings without any obstacles over three and a half months.

Shechen Rabjam Rinpoche

The initiation will begin on May 29 with the Mandala opening of Vajrasattva of Mindroling tradition and, in line with the ground ritual, initiate the main part of Vajrasattva Sadhana ceremony of Rinchen Terzoed.

The Rinchen Terzoed

According to the Buddhism Forum, Rinchen Terzoed, often abbreviated as Terzö or Rinchen Terzoed Chhenmo, denotes a 63-volume compilation of revealed texts, or terma, meticulously assembled in the 19th century by the Rimed masters Jamgön Kongtrül Lodrö Thaye and Jamyang Khyentse Wangpo. This significant collection encompasses crucial terma concealed by Guru Padmasambhava, Yeshe Tsogyal, Vimalamitra, and their primary disciples during the 8th and 9th centuries.

The Rinchen Terzoed holds immense sacredness and serves as a vital transmission in the Nyingma tradition. The Buddhism Forum stated that Masters like Guru Rinpoche, Vimalamitra, and Vairotsana imparted teachings that were concealed for the benefit of future generations, later unearthed by eminent masters spanning the 11th to 19th centuries in the Nyingma tradition.

The collection of terma (hidden treasures) teachings revealed by 108 tertöns was compiled by Khenkong Chogsum, Jamyang Khyentse Wangpo, Kongtrul Yonten Jamtsho, and Chogyur Dechen Lingpa in the 1850s. “This is the first time Shechen Rabjam Rinpoche is empowering Rinchen Terzoed in Bhutan,” Khentrul Karma Jigme said.

Rabjam Rinpoche is the seventh in the line of the Rabjam succession and is the grandson and spiritual heir of Dilgo Khyentse Rinpoche. Since his grandfather’s passing in 1991, Rabjam Rinpoche has taken the responsibility of transmitting Dilgo Khyentse Rinpoche’s teachings and is bringing his vision for the preservation of Buddhist teaching and culture to fruition.

 

Interest of Devotees

Meanwhile, to ensure hygiene at the ceremony, the organisers have constructed 64 units of pit toilets for male and another 56 toilets for female devotees on one-acre private land.

More than 60 water taps with wash basins were also installed at both sides of the Wangkhang (empowerment hall). Khentrul emphasised the importance of maintaining sanitation and hygiene, especially during peak monsoon, with 20 imported laborers assigned to clean and monitor toilets and other sanitation services throughout the Wangchhen event.

Housing Woes

The sacred event has caused a housing shortage in and around Bongdey, on the periphery of Tsongdue town.

Some devotees from as far as Mongar and Trashigang have booked rooms in private homes since January after hearing about the Rinchen Terzoed in Bongdey. Residents and  house owners have taken advantage of the religious event and are charging high rent, according to organisers.

Some landowners have constructed temporary wooden houses near the Wangkhang and are renting them out to be used as shops. One resident said that one small room is rented out for Nu 20,000 a month. Some landowners also leased out their open space for Nu 6,000 each per month to pitch tents on a decimal of land.

One building owner claimed that his three-bedroom house with two toilets, one sitting room, and one choesham (altar) was rented out to a trulku for Nu 40,000 per month. “It will be difficult to find a space to rent,” he said.

A couple from Thimphu went to Paro looking for a house to rent but had to return home without any success. “We were told that all houses were booked,” they said.

 

Contributed by

Rinzin Wangchuk

 

YK Poudel

The yearly average agricultural and food-related emissions in Bhutan are on the rise.

According to a recent report, greenhouse gases (GHGs) for Bhutan were measured at 0.7 megatons of carbon dioxide equivalent  (MtCO2eq), comprising 41.5 percent of total emissions.

The per capita emissions was reported at 0.9 tonnes of carbon dioxide equivalent (tCO2eq) per person.

Recent studies conducted by the World Bank under the title “Recipe for a Livable Planet: Achieving Net Zero Emissions in the Agri-food System”, shed light on both challenges and opportunities for mitigating emissions in the agricultural and food sectors.

“Addressing the emissions from agri-food is not just essential for environmental sustainability but also for achieving broader global development goals,” the report stated.

The agri-food sector contributes to almost one-third of GHG emissions, surpassing the combined emissions from the heat and electricity sectors. The majority of these emissions come from developing countries, highlighting the need for a worldwide approach to mitigation efforts.

To restrict global warming to 1.5°C above pre-industrial levels, emissions from the agri-food sector must reach net zero by 2050. Failing to meet this target could put the world’s climate objectives at risk, emphasizing the urgency of taking immediate actions.

According to the report, however, the current funding allocated for reducing emissions in the agri-food sector falls relatively short of what is needed, indicating a major disparity in the distribution of climate finance.

“There is a massive gap between the importance of the agri-food system for climate change mitigation and the financing it receives,” the report stated.  “Overall, climate finance has almost doubled over the last decade but climate financing for the agri-food system falls far short of its needs.”

The report adds that investing in agri-food emission reduction presents a substantial opportunity with substantial returns.

Although the second Nationally Determined Contributions of Bhutan Report emphasise agri-food system and GHG emissions, the specifications and areas of focus are not well stipulated.

According to the World Bank report, addressing agri-food emissions requires a holistic approach that considers the entire value chain, including land use change and post-production activities.

 

Looking ahead

The agri-food system is vast and largely untapped reservoir of low-cost climate change action.

On a global scale, annual investments will need to surge by an estimated 18-fold, reaching USD 260 billion per year to halve current agri-food emissions by 2030 and steer the world toward achieving net-zero emissions by 2050.

Effective mitigation of agri-food emissions demands collaboration among governments, businesses, farmers, and consumers on a national scale because different income groups face unique challenges and opportunities.

High-income countries can set an example by promoting renewable energy and encouraging consumers to prefer lower-emission foods. Meanwhile, middle-income countries have substantial potential for emission reduction through effective land use management and the adoption of sustainable agricultural practices.

At the same time, low-income countries can concentrate on preserving forests and implementing climate-smart agricultural techniques to foster green and inclusive growth.

Governments and international organisations must prioritise agri-food emission reduction in their climate action agendas. This includes repurposing subsidies, incentivising low-emission technologies, facilitating international cooperation and investment forums in agri-food sectors.

Principally, the report recommends the inclusion of smallholder farmers and women in decision-making processes to ensure a fair transition.

 

…deficit projected at Nu 15.55 billion this FY 2023-24

Thukten Zangpo

Increased estimated domestic revenue by 7.1 percent is helping narrow the fiscal deficit with the deficit projected at Nu 15.55 billion for the current fiscal year 2023-24.

This translates to 5.83 percent of gross domestic product (GDP), lower than the initial budget estimate.

The deficit is down from the Nu 21.35 billion or 9.7% of GDP initially projected.

Domestic revenue increased to an estimated Nu 53.53 billion, exceeding the initial budget estimate of Nu 46.25 billion. This increase was partly due to higher profit transfer of Nu 5.27 billion from the Royal Monetary Authority, compared to the budgeted Nu 800 million.

The ministry estimated that the deficit would be financed through the net external borrowing of Nu 2.23 billion and net domestic borrowing of Nu 7.98 billion, with the net lending estimated at Nu 5.34 billion.

Fiscal deficit refers to the shortfall between a government’s income and its spending.

As of December, last year, domestic revenue was recorded at Nu 24.34 billion that accounted for 49.1 percent of the revised estimate, including the one-time profit transfer from RMA and Mangdechhu hydro project.

At the same time, Bhutan received Nu 2.73 billion in grants. This comprises 39.8 percent of the total grants estimate of Nu 6.86 billion for this fiscal year.

For this fiscal year 2023-24, the government had revised expenditure at Nu 75.94 billion, which is a 1.4 percent increase from the approved budget, based on the additional interest payments for the new borrowings.

As of December, last year, the expenditure utilisation had reached 35.7 percent of the revised estimate, totaling Nu 27.13 billion.

For the next fiscal year 2024-25, the resource and budget outlays were estimated at Nu 68.68 billion and Nu 78.49 billion, respectively. The fiscal deficit was estimated at Nu 9.82 billion, equivalent to 3.48 percent of GDP.

At the same time, the total resources for the fiscal year 2025-26 were estimated at Nu 97.9 billion with budget outlay of Nu 106.75 billion. The fiscal deficit was projected at Nu 8.85 billion, equivalent to 2.82 percent of the GDP.

The 13th Plan commences in fiscal year 2024-25, with the resource outlook subject to change depending on government approval and implementation of programmes and activities during the plan period.

Earlier, Finance Minister Lekey Dorji said the government aims to maintain a fiscal deficit below 3 percent of GDP during the 13th Plan.

The government, he said, would take a consistent and predictable economic and fiscal policy to ensure growth and financial stability to achieve the high-income Gross National Happiness economy by the end of 2024.

The deficit for the 13th Plan is estimated at 3 percent of GDP (Nu 40.6 billion) with total resources of Nu 363.91 billion and expenditures of Nu 404.51 billion.

The government will cover the financing gap through borrowing from both external and domestic sources.

Lhakpa Quendren

Gelephu—Gelephu Thromde prioritises pothole-free roads for public safety and sustainable development.

The ongoing road resurfacing and pothole repairing project, which began a month ago, is expected to be completed by the end of June.

The government has invested Nu 51.35 million in the project to improve road quality and reduce driving hazards.

Thrompon Tshering Norbu said that rigorous testing of construction materials used in building and road works (CBRW) were being carried out to ensure they meet the specifications outlined in the specifications for building and road works 2023 (SBRW).

Engineers oversee every stage of road construction, including material blending, laying, and curing to ensure that the roads meet quality and durability standards.

The thromde uses advanced technologies, such as ready-mix road patch materials procured directly from trusted manufacturers, to facilitate immediate repairs whenever potholes emerge.

Tshering Norbu said that by implementing these strategies, the Gelephu Thromde was committed to ensuring roads free of potholes and improving the overall road infrastructure for residents.

“These materials not only guarantee effective repair of minor potholes but also promote sustainable and smooth traffic flow during road maintenance activities,” he said.

With the ongoing improvement of road infrastructure, Gelephu Thromde has set a benchmark for constructing high-quality infrastructure. The water treatment plant, built to the highest quality standards, has attracted attention nationwide, according to the thromde administration.

Tshering Norbu said that Gelephu Throm could serve as a model for other towns in the country. “Gelephu sets a prime example with its high-quality infrastructure. On a broader scale, Gelephu is poised to become a model town without a doubt.”

The improvement in the quality and durability of the road infrastructure has already led to enhanced transportation efficiency and safety within the thromde.

“Gelephu has become the most important destination for both local and international visitors. This proactive approach ensures smoother and safer road conditions for residents and commuters,” said a taxi operator, Namgay.

Jigmi Wangdi

The high turnover of medical nurses poses a significant risk to the quality of healthcare services in hospitals and clinics in the country. At JDWNRH, the attrition rate of nurses is now approaching 30 percent.

During the commemoration of International Nurses Day on May 12, Health Minister Lyonpo Tandin Wangchuk emphasised the grave repercussions of the attrition rate on delivering quality healthcare services.

He said that this trend could pose substantial challenges to the country’s healthcare system. “Today, the workload once managed by 100 individuals is now shouldered by 70 in the hospital. Tasks that were typically handled by four people now require the efforts of only three.”

Lyonpo said that despite the challenges, the number of nurses in the country was steady at around 1,500 but emphasised that these nurses have assumed additional responsibilities in hospitals due to the rise in patient numbers and overcrowding in emergency wards.

The biggest concern facing the sector, he said, was how to maintain the quality.

“I would like to take this opportunity today and plead with our nurses to not resign. To those Bhutanese nurses who are abroad and to those who have resigned and are in the country, I request you to come back,” urged Lyonpo.

Currently, nurses are the healthcare professionals resigning at the highest rate among doctors, dental surgeons, medical technicians, pharmacists, and other health workers and assistants.

The ministry is carrying out multiple measures to retain health workers.

National Medical Service (NMS) holds exit meetings with departing health workers to understand the reasons behind departure of health workers to address pertinent issues.

Lyonpo said that efforts were being made to enhance working conditions of the health workers, such as introducing overtime pay for extended shifts and establishing a clearer career pathway for health workers.

Nurses are recognised as the backbone of healthcare. They are celebrated as champions of compassion and care.

International Nurses Day is celebrated to honour the tireless efforts of nurses who promote health and wellness in local communities and provide compassionate care to their patients.

Dorji has seen many of his colleagues move to Australia. They’ve been urging him to join them Down Under, lured by the promise of studying, working, and supporting their families in Bhutan. For Dorji, the appeal of Australia’s opportunities for education, employment, earning potential, and aiding loved ones back home is simply too strong to resist.

Even if Dorji could scrape together funds for his higher education tuition and living expenses in Australia, he faced significant obstacles. Despite his efforts, as an average student, he struggled to achieve the necessary score in the English language test.

But Dorji has found an alternative plan. He’s set to depart for Europe next week, where the conditions align more favourably for him. Not only are the tuition fees lower, but the English language test score requirements are also less stringent compared to those for Canada or Australia. Additionally, the financial requirements, often referred to as “show money”, are considerably lower than what is typically demanded for applications to Canada or Australia.

As Australia, traditionally a top choice for Bhutanese students, tightens its regulations for international students, Europe emerges as a viable alternative. Education placement firms have stepped in, offering solutions to fulfil the aspirations of numerous Bhutanese seeking opportunities abroad. While some had hoped that stricter regulations in Australia would deter the departure of Bhutanese youth and working professionals needed in their home country, the accessibility and flexibility of European options have countered this trend.

It appears that the next wave of migration may be towards Europe. Despite warnings about the challenges of living and working in Europe, education consultancies find it increasingly feasible to facilitate Bhutanese students’ journeys to European countries. Bhutanese have a proven ability to adapt. Their upbringing, often involving tasks like tending to cattle, transporting manure to fields, and walking long distances to school, has instilled resilience. Thus, the prospect of working long hours and earning in Euros is unlikely to deter them.

We will witness numerous individuals like Dorji, along with their families, departing for Europe. This trend isn’t inherently negative. We recognise the inevitability of people seeking better opportunities elsewhere, especially if the current circumstances fail to provide sufficient motivation to remain. While we ponder the reasons behind the recent exodus of Bhutanese citizens, we find ourselves lacking in providing viable solutions to address this issue.

Even after dedicating 15 years to a state-owned enterprise with a respectable salary, Dorji remains convinced that Europe holds the key to his future. Despite acknowledging the challenges of adapting to a new environment and work culture, it appears that financial considerations weigh heavily in his decision.

The floodgates have now opened, and we will see a significant increase in the number of Bhutanese individuals departing for Europe. The conditions have become more favourable, facilitating Bhutanese participation in this saga of exodus.

There will be significant repercussions across various sectors. The government, corporations, and the private sector are poised to lose even more professionals as the exodus to Europe intensifies.

Beyond the immediate impact on consumer demand, the departure of skilled and trained professionals will likely lead to an acute shortage in critical service delivery across different sectors in the country.

KP Sharma  

The Gyalsung training 2024 will begin on September 5, the Gyalsung Headquarters has announced.

The training is for Bhutanese youth born in 2005 who have completed registration and passed the medical screening.

The training will be divided into two cohorts due to capacity limitations at the four Gyalsung academies.

According to the Gyalsung Headquarters, enlistment notices and joining instructions for the enlistees will be sent to their registered email or phone number by July 31.

The notices will be sent out at least one month before the enlistment date, which will include important details like the enlistment date, the assigned academy, and information about transportation to the academy.

The Gyalsung Headquarters announced changes to the inaugural Gyalsung training 2024 owing to capacity constraints at the four Gyalsung academies. As a result, the training will take place in two cohort, each lasting three months.

The training will be held at the four Gyalsung academies: Khotokha Gyalsung Academy in Wangdue, Jamtsholing Gyalsung Academy in Samtse, Gyalpoizhing Gyalsung Academy in Mongar, and Pemathang Gyalsung Academy in Samdrupjongkhar.

The training for the first cohort will begin on September 5 and end on December 3.

According to the Gyalsung Office, enlistees must report to their designated academy between August 31 and September 2, 2024.

The training for the second cohort will start on December 16, 2024, and end on March 15, 2025. Enlistees have to report to their assigned academy between December 11 and 13, 2024.

The Gyalsung training 2024 curriculum will span three months and mainly focus on fundamental military training and national education.

༉ སྐྱེས་ལོ་༢༤ ལང་མི་ འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་གིས་ གལ་སྲིད་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༩ ལུ་ འཛམ་གླིང་ནང་ གངས་རི་མཐོ་ཤོས་ཅིག་ཨིན་མི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ འཛེགས་ཚུགས་པ་ཅིན་ འབྲུག་མི་ཚུ་ དཔའ་ཉམས་བསྐྱེད་ཚུགས་ནི་ཨིན་པས།

འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དེ་ རྒྱ་མཚོའི་གནས་ཚད་ལས་ མཐོ་ཚད་མི་ཊར་༨,༨༤༨ གུ་ འཛེགས་ནི་གི་ དཔའ་བཅའ་མི་ འབྲུག་མི་འགོ་དང་པ་ཨིན་པས།

ཁོ་གིས་ ཁོ་རའི་ མི་སྡེ་བརྡ་བརྒྱུདཔ་ ཨིནསི་ཊ་ག་རམ་ནང་ བཀོད་མི་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ གངས་རི་གུ་ འཛེགས་ནིའི་དོན་ལས་ སྒར་༢ པ་དང་༣ འི་དོན་ལུ་ ཉིནམ་༢ དང་༣ གྱི་ཧེ་མར་ འགྱོ་སྡོད་འོང་ཟེར་ཨིན་པས།

གནས་ཚུལ་བཤད་མི་ཚུ་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་གིས་ གངས་རི་གུ་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༦ གི་དྲོ་པར་ འཛེགས་ནི་གི་ ལས་རིམ་ཡོདཔ་སྦེ་ གཏན་འཁེལ་འབད་ཡི།

གངས་རི་ཨེ་བ་རེསི་གུ་ མ་འཛེགས་པའི་ཧེ་མར་ འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་གིས་ སྡོད་སྒར་༤ བརྒལ་འགྱོ་དགོཔ་ཨིན་པས།

མ་འུནཊི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ འཛེགས་ནི་ལུ་ ཡོངས་གྲགས་ཡོད་རུང་ དཀའ་ངལ་དང་ གདོང་ལེན་ཡོད་མི་དེ་ ཀུམ་བུ་ཟེར་ས་ལུ་ ཁྱེགས་ཡོད་མི་ལུ་བརྟེན་ཨིནམ་ད་ དེ་ཡང་ གངས་རི་གུ་ འཛེགས་སའི་རྩ་བ་དང་ རྩ་བ་དང་པ་དེ་ མི་ཊར་༥,༩༠༠ དང་ སྒར་༢ པ་དེ་ མི་ཊར་༦,༢༠༠ དང་༦,༤༠༠ བར་ན་ ཆགས་མི་དེ་གིས་ཨིན་པས།

གངས་རི་རྩ་བའི་ སྒར་༣ པ་དེ་ མི་ཊར་༧,༣༠༠ དང་ ལྷོ་ཀཱོལ་དེ་ མི་ཊར་༧,༩༢༥ གི་ ས་གནས་ཁར་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

གངས་རི་གུ་འཛེགས་ནི་ མཇུག་བསྡུ་ནིའི་དོན་ལས་ མི་ངོམ་ཚུ་ལུ་ ཉིན་གྲངས་༧༥ བྱིན་དོ་ཡོདཔ་ད་ གལ་སྲིད་ འཆར་གཞི་དང་འཁྲིལ་ཏེ་འགྱོ་བ་ཅིན་ འབྲུག་གི་རྒྱལ་དར་ མ་འུནཊི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༨ དང་ ཡང་ཅིན་༡༩ ལུ་ འཕྱར་ཚུགས་ནི་ཨིན་པས།

 

འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དེ་ གངས་རི་གུ་འཛེགས་ནིའི་དོན་ལུ་ དཔའ་བཅའ་མི་༤༡༤ ཡོད་མིའི་གྲས་ལས་གཅིག་ཨིནམ་ད་ བཅའ་མར་གཏོགས་མི་ཚུ་ཡང་ རྒྱལ་ཁབ་༧༠ ལས་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ མང་ཤོས་ར་ ཡུ་ཨེསི་ཨེ་ལས་ ཡོདཔ་ཨིན་པས།

མ་འུནཊི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ འཛེགས་ནི་དེ་ གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ལས་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༠ ལས་ སྒོ་ཕྱེས་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཐོ་བཀོད་དང་འཁྲིལ་བ་ཅན་ ནེ་པཱལ་གྱི་ ལྟ་བཤལ་བཀོད་ཚོགས་དང་ གངས་འཛེགས་ལས་སྡེ་ དེ་ལས་ གངས་རི་གུ་ འཛེགས་ནིའི་འཆར་གཞི་ཡོད་མི་ཚུ་གིས་ མ་འུནཊི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ འཛེགས་ཚར་བའི་ཤུལ་ལས་ ལག་ཁྱེར་ལེན་དགོཔ་ཨིན་པས།

མ་འུནཊི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ འཛེགས་མི་ཚུ་གི་ཁ་གསལ་ཚུ་ ནེ་པཱལ་ལྟ་བཤལ་བཀོད་ཚོགས་ནང་ ཐོ་བཀོད་འབད་དེ་ ལས་རིམ་ནང་གྲལ་གཏོགས་འབད་མི་ འགྲུལ་སྐྱོད་ལས་སྡེ་ཚུ་དང་ བརྗེ་སོར་འབད་དགོཔ་ཨིན་པས།

འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་གིས་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡ ལས་ མ་འུནཊི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ འཛེགས་ནི་གི་ སྔོན་འགྲོའི་ལས་རིམ་ཚུ་ འགོ་བཙུགས་ཡོདཔ་ལས་ སྒར་༣ པ་ལུ་ལྷོད་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ ལོག་ངལ་འཚོ་ནིའི་དོན་ལུ་ ཁ་དམའ་ས་ལུ་ཡོད་པའི་ སྒར་ནང་འོང་ཡོདཔ་ད་ གངས་རི་གུ་ ངོ་མ་སྦེ་ འཛེགས་ནིའི་དོན་ལས་ གནམ་གཤིས་གནས་སྟངས་ལེགས་ཤོམ་ཅིག་ལུ་ བསྒུག་སྡོད་དགོཔ་ཨིན་པས།

དེ་བཟུམ་མའི་ བྱ་རིམ་དེ་གིས་ གངས་འཛེགསཔ་ཚུ་ མཐོ་ཚད་བདེ་སྒྲིག་འབད་ནི་ལུ་ ལྷན་ཐབས་དང་ གྱེན་འཛེགས་ནི་གི་ གདོང་ལེན་དོན་ལས་ གྲ་སྒྲིག་འབད་ཚུགས་ནི་ཨིན་པས།

འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དེ་ ནེ་པཱལ་གཞུང་དང་ ཐོ་བཀོད་ཡོད་མི་ལས་སྡེ་ པོའི་ནར་ ཨེཌ་བིན་ཅར་ནང་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

པོའི་ནར་ ཨེཌ་བིན་ཅར་གཞི་བཙུགས་འབད་མི་ ནི་པིཤ་ ཀར་གི་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་གིས་ མ་འུནཊི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༧ ལས་༢༡ བར་ན་ འཛེགས་ནི་གི་ དམིགས་གཏད་བསྐྱེད་དེ་ཡོད་ཟེར་ཨིན་པས།

ཁོ་གིས་འབད་བ་ཅིན་ འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་གིས་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༤ པའི་ཤུལ་ལས་ གངས་རི་རྩ་བའི་ སྒར་༢ པ་ལུ་འཛེགས་ནི་ འགོ་བཙུགས་ནི་ཨིནམ་ད་ གལ་སྲིད་ གཟུགས་སྟོབས་སྒྲིང་སྒྲིང་སྦེ་ སྡོད་པ་ཅིན་ ཁོ་གིས་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༧ ལུ་ མ་འུནཊི་ ཨེ་བ་རེསི་གུ་ ལྷོད་ཚུགས་ཟེར་ཨིན་པས།

པོའི་ནར་ ཨེཌ་བིན་ཅར་གཞི་བཙུགས་འབད་མི་ ནི་པིཤ་ ཀར་གི་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དེ་ འཕྲོད་བསྟེན་གནས་སྟངས་ སྒྲིང་སྒྲི་ཡོད་པའི་ཁར་ གངས་རི་གུ་ འཛེགས་ནི་ལུ་ གྲ་སྒྲིག་སོང་སྟེ་ཡོད་ཟེར་ཨིན་པས།

འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དེ་ སྤྱི་ཟླ་༤ པའི་ཚེས་༡༠ ལུ་ ནེ་པཱལ་ལུ་ལྷོད་དེ་ ཉིནམ་༢ ཀྱི་ཤུལ་ལས་ ཨི་བ་རེསི་གི་ རྩ་བའི་སྒར་ནང་ལས་ ལ་བཤལ་འགོ་བཙུགས་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ནི་པིཤ་ ཀར་གི་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དེ་ མཐར་འཁྱོལ་ཅན་ཅིག་སྦེ་ གངས་རི་གུ་ འཛེགས་ཚུགས་ནིའི་དོན་ལུ་ གྲ་སྒྲིག་འབད་བའི་བསྒང་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ གངས་རི་གི་ སྤྱི་ཏོག་གུ་ འབྲུག་པའི་རྒྱལ་དར་ འཕྱར་ཚུགས་མི་དེ་ དང་པ་འོང་ནི་ཨིན་པས།

འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དེ་ རྒྱལ་ཡོངས་དམག་སྡེའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤེལ་ཁང་ལས་ འགོ་དཔོན་གྱི་ སྦྱོང་བརྡར་མཁར་འཁྱོལ་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ རྟ་གུ་ཞོན་མི་དྲག་ཤོས་ཅིག་ཨིན་པའི་ཁར་ སྤྱི་ལོ་༢༠༢༢ ལུ་ ཨའི་ཨེམ་ཨེ་ཨཱེལ་ཊི་ སཱཊི་ཡཱན་ཌ་ ཅཱའོ་དཱ་རི་རྟགས་མ་ཡང་ ཐོབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འཇིགས་མེད་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་དེ་ བསྟན་སྲུང་དྲག་པོའི་དམག་སྡེ་གི་ སྡེ་གོང་ཅིག་ ཨིན་པའི་གནས་ཚུལ།

 

 

ཨོ་རྒྱན་རྡོ་རྗེ།

 

སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༢ ལུ་ སྤུ་ན་ཁ་ ཨྱོན་རིག་པའི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་ ཕུཊ་བཱོལ་རྩེད་ཐང་ནང་ བི་ཨོ་བི་ ཨམ་སྲུའི་རྒྱལ་ཡོངས་ལིག་མཐར་འཁྱོལ་རྩེད་འགྲན་༢༠༢༤ གི་ འགོ་འབྱེད་ནང་ ཨྱོན་རིག་པའི་འབྱུང་གནས་(ཁེན་ཇར་ཧོནམོ་)ཀྱིས་ གཱོལ་༡༢-༠གི་ཐོག་ལས་ དར་དཀར་ནང་སྡེ་ཚན་ ཕམ་བཏང་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ།

སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༡ ལུ་ མི་དབང་རྒྱལ་ཡུམ་ཚེ་རིང་གཡང་སྒྲོན་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་ གསང་ཆེན་ཆོས་འཁོར་བསྐྱར་བཟོ་ལས་འགུལ་གྱི་ དབུ་རྩེ་ངོ་མའི་ས་ཁོངས་ནང་ ས་བཅུད་བུམ་གཏེར་ བཙུགས་གནང་ཡོདཔ་ད་ བསྐྱར་བཟོ་ལས་འགུལ་དེ་ རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ མ་དངུལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ལས་ སྤྱི་ལོ་༢༠༢༡ ཟླ་༦ པའི་ནང་ འགོ་བཙུགས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ།

༉ འགྲུལ་པ་ཅིག་གིས་ ས་གནས་ནང་འཁོད་ལུ་ འགྲོ་འགྲུལ་འབད་ནིའི་དོན་ལས་ གླ་འཁོར་ཅིག་ སྔ་སྲུང་འབད་བ་ཅིན་ གླ་ཆ་དངུལ་ཀྲམ་༡༢༠ ལས་༡༥༠ ལེན་མི་དེ་ ལམ་འགྲུལ་ཉེན་སྲུང་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་དབང་འཛིན་གྱི་སྒྲིག་གཞི་༢༠༢༡ ཅན་མ་ལས་ འགལ་བ་ཨིན་པས།

ད་ལས་ཕར་ འབྲུག་བཟོ་སྐྲུན་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་དབང་འཛིན་གྱིས་ མི་མང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ལས་ ཁྲིམས་འགལ་འབད་མི་ གླ་འཁོར་དེད་གཡོགཔ་ཚུ་ དམ་དམ་སྦེ་ར་ ངོས་ལེན་འབད་ནི་ཨིན་པས།

གླ་འཁོར་དེད་གཡོགཔ་ཚུ་གིས་ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་མི་གླ་ཆ་ལུ་ མ་གནས་པ་ཅིན་ དབང་འཛིན་གྱི་ བཅའ་ཡིག་དང་སྒྲིག་གཞི་གི་ དོན་ཚན་༢༥༨ དང་འཁྲིལ་ཏེ་ འགྲུལ་པ་ཚུ་ལས་ གླ་ཆ་ཐེབས་ལེན་མི་ཚུ་ ལོག་སྤྲོད་བཅུག་ནི་ཨིནམ་མ་ཚད་ ཉེས་བྱ་དངུལ་ཀྲམ་༡,༠༠༠ དེ་རེ་ བཀལ་ནི་ཟེར་ཨིན་པས།

འགྲུལ་པ་ཚུ་གིས་ གླ་ཆའི་ཤོག་ཁྲམ་ལེན་བལྟ་དགོཔ་ད་ དེ་ཡང་ གླ་འཁོར་ག་རའི་ནང་ བཞག་དགོཔ་ཨིནམ་ད་ གལ་སྲིད་ དེ་ལས་ལྷག་སྟེ་ གླ་ཆ་ལེན་པ་ཅིན་ དབང་འཛིན་ལུ་ གློག་འཕྲིན་དང་ ཡང་ན་ སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་དོན་ལུ་ བརྒྱུད་འཕྲིན་གཏང་དགོཔ་ཨིན་པས།

དབང་འཛིན་གྱི་ འགོ་དཔོན་ཅིག་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ གླ་འཁོར་དང་ མི་མང་བཱསི་ཚུ་ལུ་ ཉིན་མ་དང་ ནུབ་མོའི་སྐབས་ གླ་ཆའི་ཁྱད་པར་མེད་ཟེར་ཨིན་པས།

ཟླཝ་༦ གི་བར་ན་ འབྲུག་གླ་འཁོར་ཚོགས་པ་གིས་ ཟླ་རིམ་གྱི་ གླ་འཁོར་ཟད་འགྲོ་ཚུ་ དབང་འཛིན་ལུ་ སྤྲོད་དོ་ཡོདཔ་ད་ དབང་འཛིན་གྱིས་ སྤྱིར་སྙོམས་ཀྱི་ ཟད་འགྲོ་ཚུ་རྩིས་རྐྱབ་སྟེ་ ལུང་ཕྱོགས་ག་རའི་ནང་ འདྲ་མཉམ་སྦེ་ བདེ་སྒྲིག་འབད་དོ་ཐོག་ལས་ ཆ་འཇོག་གི་དོན་ལུ་ གཞི་རྟེན་མཁོ་ཆས་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་ལྷན་ཁག་ལུ་ ཕུལ་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འགོ་དཔོན་གྱིས་ བཀོད་མིའི་ནང་ གླ་འཁོར་གྱི་གླ་ཆ་དེ་ རྩིས་བཏོན་ལམ་ལུགས་དང་འཁྲིལ་ཏེ་ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་དོ་ཡོདཔ་ད་ དེ་ནང་ ལོ་བསྟར་རྒྱུན་སྐྱོང་ཟད་འགྲོ་དང་ ཐོ་བཀོད་བསྐྱར་གསོ་ ཉེན་བཅོལ་ དེད་གཡོགཔ་གི་ ཟླ་རིམ་དངུལ་ཕོགས་ཚུ་ ལྟ་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

བསྐྱར་ཞིབ་གླ་ཆ་ཚུ་ཡང་ གཞི་རྟེན་མཁོ་ཆས་དང་སྐྱེལ་འདྲེན་ལྷན་ཁག་གིས་ ཆ་འཇོག་འབད་དགོཔ་ད་ གླ་འཁོར་དང་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ བཱསི་ཚུ་གི་གླ་ཆ་དེ་ ཟླཝ་༦ གི་བར་ན་ ཚར་རེ་བསྐྱར་ཞིབ་འབད་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

བཅའ་ཡིག་དང་སྒྲིག་གཞི་གི་དོན་ཚན་༢༦༣ དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ གླ་འཁོར་དེད་གཡོགཔ་ཚུ་གིས་ དང་པ་ར་ འགྲུལ་པ་ཚུ་ལུ་ གཙོ་རིམ་བཟུང་དགོཔ་ད་ གལ་སྲིད་ སྔ་སྲུང་ཨིན་པ་ཅིན་ འགྲུལ་པ་ཐེབས་འབག་མི་ཆོག་ནི་ཨིན་རུང་ སྔ་སྲུང་འབད་མི་ཚུ་གིས་ འགྲུལ་པ་ཐེབས་བཙུགས་མིའི་ གླ་ཆ་བགོ་བཤའ་རྐྱབ་ནི་ལུ་ ཉན་པ་ཅིན་ འབད་ཆོག་ནི་ཨིན་པས།

དུས་ཅི་ གླ་འཁོར་གྱི་ གླ་ཆ་བསྐྱར་ཞིབ་འབད་ཡོདཔ་ད་ ནང་འཁོད་རྒྱུན་འགྲུལ་གྱི་དོན་ལུ་ ཀི་ལོ་མི་ཊར་རེ་ལུ་ གླ་ཆ་དེ་ སྡོད་ཁྲི་༥ ལས་༦ ཡོད་མི་ གླ་འཁོར་ཚུ་ལུ་ གླ་ཆ་དངུལ་ཀྲམ་༢༤.༠༦ དང་ སྡོད་ཁྲི་༧ ལས་༨ འབད་མི་ གླ་འཁོར་ཚུ་ལུ་ གླ་ཆ་དངུལ་ཀྲམ་༢༦.༧ དེ་ལས་ སྡོད་ཁྲི་༩ ལས་༡༢ ལུ་ གླ་ཆ་དངུལ་ཀྲམ་༣༠.༨༡ ལུ་ ཡར་སེ་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཁྲོམ་ནང་ལས་ ཕྱི་ཁར་འགྱོ་མིའི་ གླ་ཆ་དེ་ཡང་ དངུལ་ཀྲམ་༢༢.༠༨ དང་ དངུལ་ཀྲམ་༢༤.༧༡ དེ་ལས་ དངུལ་ཀྲམ་༢༨.༥༣ ལུ་ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

གླ་འཁོར་དང་ བཱསི་གི་ གླ་ཆ་བསྐྱར་ཞིབ་འབད་མི་ཚུ་ དབང་འཛིན་གྱི་ཡོངས་འབྲེལ་ནང་ལས་ འཐོབ་ཚུགས་ནི་ཨིན་པའི་གནས་ཚུལ།

 

ཨོ་རྒྱན་རྡོ་རྗེ།

༉ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གཞུང་གིས་ རྒྱལ་སྤྱི་སློབ་ཕྲུག་སྐྱོད་ཐམ་ཀྱི་ ཞུ་ཡིག་བཙུགས་མི་ཚུ་གི་དོན་ལུ་ གསོག་འཇོག་དགོས་མཁོའི་ ལམ་ལུགས་ཅིག་ བཟོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཁྱབ་བསྒྲགས་དེ་ཡང་ འཕྲལ་ཁམས་ཅིག་ཁར་འབད་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ སྤྱི་ཟླ་༥ པའི་ཚེས་༡༠ ལས་ བསྟར་སྤྱོད་འབད་ནི་ འགོ་བཙུགས་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ མང་ཤོས་ཅིག་གིས་ གཡོ་སྒྱུའི་ཐོག་ལས་ སློབ་ཕྲུག་གསར་བཙུགས་ ལག་ལེན་འཐབ་མི་ལུ་ ཉེན་བརྡ་ཚུ་ཡང་ འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

བསྐྱར་ཞིབ་འབད་བའི་ སྒྲིག་གཞི་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ རྒྱལ་སྤྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་ སྐྱོད་ཐམ་གྱི་དོན་ལས་ གསོག་འཇོག་མ་དངུལ་ ཉུང་མཐའ་ཨེ་ཡུ་ཌི་༢༩,༧༡༠ དགོཔ་སྦེ་ བཟོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ད་རེས་ཀྱི་ ཡར་སེང་དེ་ཡང་ ཟླཝ་༧ གྱི་ནང་འཁོད་ལུ་ ཐེངས་༢ པ་ཨིནམ་ད་ ན་ཧིང་ སྤྱི་ཟླ་༡༠ པའི་ནང་ ཨེ་ཡུ་ཌི་༢༡,༠༤༡ ལས་༢༤,༥༠༥ ལུ་ ཡར་སེང་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གི་ ནང་སྲིད་བློན་པོ་ ཀེ་ལེ་རི་ ཨོ་ནཱིལ་གིས་ གསལ་བསྒྲགས་འབད་མི་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ བསྒྱུར་བཅོས་དེ་ཡང་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་ལུ་ ཤེས་ཡོན་སྦྱང་པར་འོང་མི་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་ ཁོང་ར་ཆ་ཁྱབ་ ལངམ་སྦེ་རྒྱབ་སྐྱོར་འཐོབ་ནི་དང་ ལོག་སྤྱོད་འབད་ནི་ ཉེན་ཁ་ཚུ་ ཉེན་སྲུང་ངེས་བརྟན་བཟོ་ཐབས་ལུ་ ཨིན་ཟེར་ཨིན་པས།

དེ་བཟུམ་སྦེ་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གཞུང་གིས་ སྤྱི་ཟླ་༣ པའི་ནང་ སློབ་ཕྲུག་སྐྱོད་ཐམ་གྱི་ ཨིང་སྐད་འབྲི་ལྷག་ཤེས་ཡོན་གྱི་ སྐུགས་ཚད་དགོས་མཁོ་དེ་ཡང་ ཡར་སེང་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

དེ་ལས་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གཞུང་གིས་ ཤེས་ཡོན་སྦྱངས་ཚར་བའི་ཤུལ་ལས་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་ལུ་ སྡོད་ནི་གི་ སྒྲིག་གཞི་ཡང་ མེདཔ་བཟོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གཞུང་གིས་ ཤེས་རིག་སྡེ་ཚན་ནང་འཁོད་ལུ་ ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་ལས་ ཤེས་ཡོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱིན་མི་༣༤ ལུ་ ཉེན་བརྡ་ཡི་གུ་བྱིན་ཐོག་ལས་ དང་ལེན་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གི་ ནང་སྲིད་བློན་པོ་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ ཤེས་ཡོན་རྒྱབ་སྐྱོར་པ་ཚུ་ལུ་ བྱ་སྤྱོད་ལེགས་བཅོས་འབད་ནི་ལུ་ ཟླཝ་༦ གི་གོ་སྐབས་བྱིན་ཡོདཔ་ད་ གལ་སྲིད་ དང་ལེན་འབད་མ་ཚུགས་པ་ཅིན་ ལག་ཁྱེར་གྱི་ གྲུབ་འབྲས་ཆ་མེད་དང་ རྒྱལ་སྤྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚུ་ འཛུལ་ཞུགས་འབད་ནི་ལས་ བཀག་ཆ་འབད་འོང་ཟེར་ཨིན་པས།

ཁྲིམས་ལས་འགལ་བ་ཅིན་ བཙོན་ཁྲིམས་ཡང་ ལོ་༢ ཚུན་ བཀལ་ནི་ཨིན་པས།

ཁྲིམས་མཐུན་མེན་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དེ་ རྒྱལ་སྤྱི་ཤེས་ཡོན་ལས་སྡེའི་ནང་ ས་གོ་མེདཔ་ད་ དེ་བཟུམ་མའི་ བྱ་ངན་འཐབ་མི་གིས་ མི་ཚུ་ལུ་ གཡོ་སྒྱུ་དང་ ལས་སྡེ་ཚུ་གི་མིང་གཏམ་ཚུ་ལུ་ གནོད་འོང་ཟེར་ ནང་སྲིད་བློན་པོ་གིས་ བཤདཔ་ཨིན་པས།

ནད་ཡམས་ཞི་བའི་ཤུལ་ལས་ དམིགས་བསལ་དུ་ རྒྱལ་སྤྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གི་གྱངས་ཁ་ ཡར་འཕར་དང་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གི་ གཞུང་ལུ་ཡང་ དཀའ་ངལ་བྱུང་སྟེ་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ དེ་གིས་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་འཁོད་ལུ་ ཁང་གླ་ཡར་སེང་སོང་སྟེ་ ཡོདཔ་ཨིན་པས།

སྙན་ཞུ་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ ཕྱི་མི་ནང་སྐྱོད་གྱངས་ཁ་ བརྒྱ་ཆ་༦༠ དེ་ཅིག་ ཡར་སེང་སོང་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ སྤྱི་ལོ་༢༠༢༣ ཟླ་༩ པའི་ཚེས་༣༠ ལུ་ རྒྱལ་སྤྱི་སློབ་ཕྲུག་གི་གྱངས་༥༤༨,༨༠༠ ལུ་ ལྷོད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

གནད་དོན་དེ་གི་ གདོང་ལེན་ལུ་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གཞུང་གིས་ ཕྱི་མི་ནང་སྐྱོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་དེ་ མ་འོངས་ལོ་༢ ཀྱི་ནང་འཁོད་ལུ་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གི་ ཕྱི་མི་ནང་སྐྱོད་དེ་ ཕྱེད་ཀ་བཟོ་ནི་སྦེ་ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་ནུག།

བརྡ་བརྒྱུད་སྙན་ཞུ་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ རྒྱལ་སྤྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གི་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡའི་ དཔལ་འབྱོར་ལུ་ ལྷན་ཐབས་སྦོམ་སྦེ་ར་ འབད་དེ་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ རྩིས་ལོ་༢༠༢༢-༢༣ ལུ་ ཨེ་ཡུ་ཌི་ཐེར་འབུམ་༣༦.༤ ལྷན་ཐབས་འབད་ནུག།

ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གི་ སློབ་ཕྲུག་སྐྱོད་ཐམ་གྱི་ ཞུ་ཡིག་བསྐྱར་ཞིབ་འབད་མི་དེ་གིས་ གནད་དོན་དེའི་ཐད་ཁར་ འབྲུག་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གི་དོན་ལུ་ ཕྱི་མི་ནང་སྐྱོད་སྒྲིག་གཞི་ བསྒྱུར་བཅོས་འགྱོ་མི་ཚུ་ དུས་དང་དུས་སུ་ བརྡ་དོན་ཚུ་ཐོབ་སྦེ་ སྡོད་ནི་དེ་ གལ་ཅན་ཅིག་ཨིན་པས།

སྐྱོད་ཐམ་གྱི་བྱ་སྒོའི་ནང་ ངོ་རྐྱང་ཚུ་ལུ་ ལམ་སྟོན་བྱིན་ནིའི་ནང་ གྲལ་གཏོགས་འབད་མི་ མཁས་མཆོག་ཚུ་གིས་ སྒྲིག་གཞི་དེ་ཚུ་ མ་འོངས་པའི་ཟླཝ་ཚུ་ནང་ བསྒྱུར་བཅོས་འགྱོ་ནི་བཟུམ་ཅིག་འདུག་ཟེར་ཨིན་པས།

གཞུང་གིས་ ཕྱི་མི་ནང་སྐྱོད་གྱངས་ཁ་དེ་ ནད་ཡམས་མ་འཐོན་པའི་ ཧེ་མའི་ཚད་གཞི་ལུ་ མར་ཕབ་འབད་ཐབས་ལུ་ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་ནིའི་ ཁས་བླངས་དང་ རིམ་བསྒྲིག་འབད་ནི་ཨིན་པས།

འདས་པའི་ལོ་ཚུ་ནང་ ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་ལུ་འགྱོ་མི་ འབྲུག་པའི་སློབ་ཕྲུག་གི་གྱངས་ཁ་ ཡར་སེང་སོང་ཡོདཔ་ད་ དེ་ཡང་ མང་ཤོས་ར་ པཱརཐི་དང་ ནུབ་ཕྱོགས་ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་ཚུ་ནང་ ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གི་ བརྡ་བརྒྱུད་ཚུ་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ སྤྱི་ལོ་༢༠༢༤ ལུ་ པརཐི་མངའ་སྡེ་རྐྱངམ་གཅིག་ནང་ར་ འབྲུག་མི་སློབ་ཕྲུག་༧,༢༣༨ དེ་ཅིག་ཡོད་པའི་ སྙན་ཞུ་འབད་ནུག།

མཁས་མཆོག་ཚུ་གིས་ སྐྱོད་ཐམ་གྱི་ ཞུ་ཡིག་བཙུགས་མི་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་ལུ་ གལ་སྲིད་ ལོ་བསྟར་གྱི་འཐུས་ མངམ་ཡོད་པ་ཅིན་ ཤེས་ཡན་སྐྱིན་འགྲུལ་ལེ་ཤ་ཞུ་དགོཔ་སྦེ་ ལམ་སྟོན་འབད་དེ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

སློབ་དུས་ཀྱི་འཐུས་ཚུ་ མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་དང་འཁྲིལ་ཏེ་ འགྱོ་དོ་ཡོདཔ་ད་ མ་དངུལ་མ་ལང་པ་ཅིན་ དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་བདེ་སྒྲིག་དང་ འཚོ་བ་སྐྱོང་ནི་ལུ་ ལཱ་ཁག་རྐྱབ་དོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཨེ་ཡུ་ཌི་གི་ བརྗེ་སོར་ཚད་གཞི་དང་ སྐྱོད་ཐམ་སྒྲིག་གཞི་ཚུ་ བསྒྱུར་བཅོས་འགྱོ་ནིའི་ འོས་འབབ་སྦོམ་ཡོདཔ་ལས་ ཏི་རུ་ལངམ་སྦེ་བཞག་ནི་ལུ་ རྒྱུན་སྐྱོང་འཐབ་ནི་དེ་ གལ་ཅན་ཅིག་ཨིན་པས།

སྐྱོད་ཐམ་གྱི་དོན་ལུ་ ཡི་གུ་མ་བཙུགས་པའི་ཧེ་མར་ ཨེ་ཡུ་ཌི་གི་ བརྗེ་སོར་ཚད་གཞི་དེ་ བསྒྱུར་བཅོས་འགྱོ་བ་ཅིན་ ཡི་གུ་བཙུགས་མི་ཚུ་གིས་ དངུལ་འབྲེལ་གྱི་དགོས་མཁོ་ཚུ་ བསྒྲུབ་ཚུགས་ནི་དང་ མཇུག་བསྡུ་ལུ་ སྟབས་མ་བདེ་བའི་ དཀའ་ངལ་ཚུ་ཡང་ སེལ་ཐབས་འབད་ཚུགས་ནི་ཨིན་པས།

དབྱེ་ཁག་སོ་སོ་ཚུ་ནང་ མ་དངུལ་དགོས་ཡོད་མི་ཚུ་གི་ རྩིས་རྐྱབ་ཐངས་ཚུ་ཡང་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ ཧ་གོ་དགོཔ་དེ་ གལ་ཅན་ཅིག་ཨིན་པས།

ཨཱསི་ཊེ་ལི་ཡ་གི་ སྒྲིག་གཞི་བསྒྱུར་བཅོས་འབད་བཞིན་ཡོད་མི་ཚུ་ ཧ་གོ་སྦེ་ སྡོད་ནི་ལུ་ འབྲུག་པའི་སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་ ཤེས་ཡོན་གྲོས་སྟོན་པ་ ཡོངས་གྲགས་ཅན་ཚུ་དང་ བསླབ་སྟོན་དང་ ལམ་སྟོན་ཚུ་ལེན་དགོཔ་ད་ ཡང་ཅིན་ སྐྱོན་ཐམ་གྱི་དོན་ལུ་ ཡི་གུ་མ་བཙུགས་པའི་ཧེ་མར་ བློ་གཏད་ཚུགས་པའི་ མི་ཚུ་ལས་ འབྲེལ་འཐབ་དགོཔ་ཨིན་པའི་གནས་ཚུལ།

 

ཨོ་རྒྱན་རྡོ་རྗེ།

 

བཀྲིས་ཕུན་ཚོགས།

༉ སྤ་རོ་ གཡུ་ཏོག་བསམ་གྲུབ་ཆོས་གླིང་དགོན་འཛིན་གྲྭ་ཚང་ནང་ སྒྲིང་ཁྱིམ་༢ གསར་བསྒྲུབས་འབད་མིའི་ བཀྲིས་རབ་གནས་དེ་ སྤྱི་ཟླ་༤ པའི་ཚེས་༡༡ ལུ་ གཞུང་གྲྭ་ཚང་གི་ ཡོན་ཏན་སློབ་དཔོན་གྱིས་ མཛད་གནང་ཡི།

དེ་ཡང་ སློབ་ཁང་དང་ དཔེ་མཛོད་ ལྟོ་བཟའ་སའི་ཁང་མིག་ གསང་སྤྱོད་ ཉལ་ཁང་ དེ་ལས་ གནད་དོན་གཞན་གྱི་དོན་ལུ་ ལག་ལེན་འཐབ་བཏུབ་པའི་ སྒྲིང་ཁྱིམ་གསར་བསྒྲུབས་འབད་མིའི་ནང་ དགེ་སློང་༢༠༠ དེ་ཅིག་ལུ་ ཤོང་ཚུགས་མི་དེ་ཡང་ སིངྒ་པུར་ལས་ ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་ སློབ་སྟོན་པ་གིས་ འགོ་འདྲེན་ཐོག་ལས་ ཁོ་རའི་ སློབ་མ་ཚུ་གིས་ མ་དངུལ་གྱི་ ཞལ་འདེབས་བྱིན་མི་ལུ་བརྟེན་ ལས་འགུལ་འགོ་འདྲེན་འཐབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

སྒྲིང་ཁྱིམ་༢ པོ་དེ་ བཀྲིས་རབ་གནས་འབད་བའི་ཤུལ་ལས་ ནང་པའི་སྒྱུ་རྩལ་དང་ ལམ་སྲོལ་ཉམས་སྲུང་ལྟེ་བའི་ བཀོད་ཁྱབ་མདོ་ཆེན་ སྐལ་བཟང་ཆོས་གླིང་བཀྲིས་ཀྱིས་ སྒོ་འབྱེད་འབད་ཡི།

དེ་བཟུམ་སྦེ་ སྒྲིང་ཁྱིམ་བཟོ་སྐྲུན་ལས་འགུལ་ལུ་ མ་དངུལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་མི་ སིངྒ་པུར་ལས་ ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་ སློབ་སྟོན་པ་གིས་ མི་དབང་རྒྱལ་ཡུམ་སྐལ་བཟང་ཆོས་སྒྲོན་དབང་ཕྱུག་གི་སྐུ་ཚབ་ ནང་པའི་སྒྱུ་རྩལ་དང་ ལམ་སྲོལ་ཉམས་སྲུང་ལྟེ་བའི་ བཀོད་ཁྱབ་མདོ་ཆེན་ སྐལ་བཟང་ཆོས་གླིང་བཀྲིས་ལུ་ རྩིས་སྤྲོད་འབད་ཡི།

གཡུ་ཏོག་བསམ་གྲུབ་ཆོས་གླིང་དགོན་འཛིན་གྲྭ་ཚང་གི་ དབུ་འཛིན་ཚེ་དབང་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་ སླབ་མིའི་ནང་ སྤྱི་ལོ་༢༠༠༩ དང་༢༠༡༡ ལུ་ ས་ཡོམ་རྐྱབ་མི་ལུ་བརྟེན་ སྤྱི་ལོ་༢༠༡༣ ལུ་ མི་དབང་རྒྱལ་ཡུམ་སྐལ་བཟང་ཆོས་སྒྲོན་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་ མ་དངུལ་གྱི་ རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མི་ཐོག་ལས་ ཉམས་གསོ་ཞུ་ནི་ འགོ་བཙུགས་ཡོད་རུང་ གྲྭ་ཚང་ལུ་ གཞི་རྟེན་མཐུན་རྐྱེན་ཚུ་ ཁ་སྐོང་དགོཔ་ལེ་ཤ་ཐོན་མི་ལུ་བརྟེན་ སྤྱི་ལོ་༢༠༡༩ ལུ་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གི་ཉལ་ཁང་དང་ དགོས་མཁོ་གཞན་བསྒྲུབ་ཐབས་ལུ་ སྒྲིང་ཁྱིམ་༢ བཟོ་སྐྲུན་འབད་ནི་ འགོ་བཙུགས་ཡི་ཟེར་ཨིན་པས།

གཞན་དལ་གཞི་ བཟོ་སྐྲུན་ལས་འགུལ་དེ་ ལོ་༢ ཀྱི་ནང་འཁོད་ བསྒྲུབ་ཚུགས་ནི་སྦེ་ དམིགས་གཏད་བསྐྱེད་ཡོདཔ་ཨིན་རུང་ ནད་ཡམས་ཀོ་བིཌ་༡༩ ཐོན་མི་གིས་ འཕར་འཕུལ་རྐྱབ་དགོཔ་ཐོནམ་ལས་ ཡོངས་རྫོགས་བསྒྲུབ་ནི་ལུ་ ལོ་༥ བསྒོར་སོ་ཡི་ཟེར་ དབུ་འཛིན་གྱིས་ བཤདཔ་ཨིན་པས།

དེ་འབདཝ་ལས་ སློབ་དཔོན་དང་ སློབ་ཕྲུག་ག་ར་ལུ་ སྒྲིང་ཁྱིམ་དེ་གིས་ ཕན་ཐོགས་སྦོམ་འབྱུང་ཚུགས་ཟེར་ དབུ་འཛིན་ཚེ་དབང་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་ སླབ་ཨིན་པས།

དགོན་འཛིན་གྲྭ་ཚང་ནང་ འཛིན་གྲྭ་༨ པའི་ནང་ དཔེ་ཆ་ལྷབ་མི་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ ལྷ་ཁང་གི་ མཐའ་བསྐོར་ཏེ་རྐྱབ་མི་ ཁང་མིག་ཚུ་ནང་ བཞེས་སྒོ་བཟའ་ས་དང་ དཔེ་ཆ་ལྷབ་ས་ དེ་ལས་ གསང་སྤྱོད་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་ཚུ་ ཡོད་དེ་འབད་རུང་ ད་ལྟོའི་ སྒྲིང་ཁྱིམ་བཟུམ་སྦེ་ ཉལ་ཁང་དང་ དཔེ་ཆ་ལྷབ་ས་ དཔེ་མཛོད་ཁང་ སློབ་ཁང་ གསང་སྤྱོད་ དེ་ལས་ བཟའ་ཁང་ཚུ་ སྟབས་བདེ་ཏོག་ཏོ་སྦེ་ གཅིག་ནང་མེད་ཟེར་ཨིན་པས།

ད་རེས་ མཐུན་རྐྱེན་ཚུ་ལུ་བརྟེན་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་ལུ་ བྱ་སྟབས་བདེ་བའི་ཁར་ དགོན་འཛིན་གྲྭ་ཚང་ནང་ དཔེ་ཆ་ལེགས་ཤོམ་སྦེ་ ལྷབ་ཚུགས་ནི་ལུ་ ཁེ་ཕན་ལེ་ཤ་འདུག་ཟེར་ ཁོ་གིས་བཤདཔ་ཨིན་པས།

སྒྲིང་ཁྱིམ་༢ བཟོ་སྐྲུན་འབད་ནིའི་དོན་ལུ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་མི་དེ་ཡང་ གཙོ་བོ་ར་ སྤ་རོ་ཤར་པ་ལས་ བཙན་སྐྱོགས་ཚེ་རིང་ཨིནམ་ད་ ཁོ་གིས་ ནང་པའི་ཆོས་ལུ་ དད་པ་དང་དག་སྣང་ཡོད་མི་ ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མི་ཚུ་དང་འབྲེལ་བ་འཐབ་སྟེ་ མ་དངུལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་འཚོལ་ཐོབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

བཙན་སྐྱོགས་ཚེ་རིང་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ ཕྱི་གླིངཔ་སྡེ་ཚན་ཅིག་གིས་ མ་དངུལ་གྱི་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་མི་ལུ་བརྟེན་ གྲྭ་ཚང་ལུ་ ཞལ་འདེབས་སྦེ་ སྒྲིང་ཁྱིམ་༢ བཟོ་སྐྲུན་འབད་དེ་ བྱིན་ཚུགས་ནི་དེ་གིས་ འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་ སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ ལྷག་པར་དུ་ འབྲུག་མི་ཡོངས་ལུ་ ཕན་ཐོགས་འབྱུང་ནི་ཨིནམ་ལས་ བསམ་པ་རྫོགས་ཅི་ཟེར་ཨིན་པས།

འདི་བཟུམ་སྦེ་ མ་དངུལ་གྱི་ རྒྱབ་སྐྱོར་འགོ་འདྲེན་འཐབ་མི་ གླིང་བཙན་བྱུང་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ ང་བཅས་ཀྱིས་ མ་དངུལ་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ལས་ དགོན་འཛིན་གྲྭ་ཚང་གི་ བླ་སློབ་ཚུ་ལུ་ སྒྲིང་ཁྱིམ་གསར་བསྒྲུབས་༢ ཕུལ་ཚུགས་མི་དེ་ གྲུབ་འབྲས་སྦོམ་ཤོས་ཅིག་ཨིན་ཟེར་ཨིན་པས།

ང་བཅས་ཀྱིས་ ལོ་༥ འི་རིང་ ལས་འགུལ་ལུ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་དེ་ ད་རེས་ གསར་བསྒྲུབས་འབད་མི་སྒྲིང་ཁྱིམ་དེ་ མི་དབང་རྒྱལ་ཡུམ་མཆོག་ལུ་ རྩིས་སྤྲོད་འབད་ཚུགས་ནི་དེ་གིས་ བསམ་པ་རྫོགས་པའི་ཁར་ ད་ལྟོ་ཚུན་ ལས་འགུལ་ལུ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་མི་ བླམ་དང་ དགེ་སློང་ དེ་ལས་ ངོ་ཚབ་ཚུ་ལུ་ཡང་ བཀྲིན་དགའ་ཚོར་སྦོམ་ཡོད་ཟེར་ སླབ་ཨིན་པས།

གཡུ་ཏོག་དགོན་པ་དེ་ འབྲུག་གི་ནུབ་ཕྱོགས་ སྤ་རོ་རིན་སྤུངས་རྫོང་ལས་ ཐིམ་ཕུག་བལྟ་སྟེ་ ཀི་ལོ་མི་ཊར་༡༠ གྱི་ ས་ཁར་ཆགས་ཡོད་པའི་ཁར་ ཤར་པ་སློབ་གྲྭ་ལས་ ཁ་ཡར་བལྟ་སྟེ་ སོ་ནམ་ཞིང་ལམ་ ཀི་ལོ་མི་ཊར་ཕྱེད་དང་༣ དེ་ཅིག་ལུ་ རྒྱ་མཚོའི་གནས་ཚད་ལས་ མི་ཊར་༢༦༠༠ འི་ མཐོ་ཚད་ཁར་ཆགས་ཏེ་འདུག།

དགོན་པ་དེ་ དུས་རབས་༡༢ པའི་ནང་ རིག་འཛིན་འཇའ་ཚོན་སྙིང་པོ་གིས་ གདན་ས་ཕྱག་བཏབ་གནང་བའི་ཤུལ་ལས་ གཡུ་ཏོག་དགོན་པའི་ གཡུས་ཚན་དག་པ་ཅིག་གིས་ བདག་འཛིན་འཐབ་ཡོདཔ་ད་ དེ་གི་ཤུལ་ལས་ གཡུས་ཁའི་མི་སེར་ཚུ་གིས་ གཞུང་གྲྭ་ཚང་ལུ་ ཕུལ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ད་རེས་ དགོན་འཛིན་གྲྭ་ཚང་ནང་ དགེ་སློང་༦༣ དང་ སློབ་དཔོན་༡༠ ཡོདཔ་ད་ གཞུང་གྲྭ་ཚང་ལས་ དགེ་སློང་༡༡ གི་ ལྟོ་ཕོགས་ཚུ་ ཐོབ་ཡོད་རུང་ གཞན་མི་ཚུ་ དགོན་འཛིན་གྲྭ་ཚང་གིས་ འགོ་འདྲེན་འཐབ་སྟེ་ ལྟོ་ཕོགས་བྱིན་དོ་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ།

Team Asha Pasa dedicates a day to waste collection

 

Dechen Dolkar  

 

“Don’t be an Azha Pasa!”

This is a common term in Western  Bhutan to warn someone trying to do something, but misconstrued as solely for show or to gain attention. Azha Pasa Stores’ Namgay Zangmo’s endeavors on Thursdays (Pasa) has nothing to do with being an Asha Pasa even if they have decided to not let Thursdays go to waste.

For two years now, the 32-year-old employee of Asha Pasa Stores has led a team of like-minded volunteers to clean up the dirtier face of trashy Thimphu.

At around 9:15 am, when Kuensel met the team last Thursday to see them at work, the team was ready, clad in black pants, a black long-sleeved shirt, and a pink office T-shirt, Namgay gears up with gloves, a mask, a hat, and plastic bags for waste collection.

Action starts at 9:30 am, cleaning the area around their office below NPPF colony, before venturing into the city from 10 am to 1 pm. Namgay said  they visit different locations every week, sometimes prompted by public requests.

“We collect an average of 40 kilograms of waste every week. The highest quantity we ever collected was 200 kilograms, and the least was around 12 to 15 kilograms,” Namgay said.

Where there’s rubbish, there are pests, and some of them walk on two legs, throwing their rubbish right in front of the do-gooders.

But Namgay said  it is a very Buddhist thing for her to continue doing this. “I feel very proud to be part of these initiatives. I can also earn merits from collecting waste, where I don’t have to do separate things for religion,” Namgay added.

Namgay finds deep satisfaction in these voluntary acts of waste collection, driven by her passion for a cleaner environment and country. She sees waste management as one of Bhutan’s significant challenges and believes her contribution, though small, is crucial.

“I feel very proud to be part of this initiative,” Namgay said.

However, their efforts aren’t without challenges. Namgay said that while collecting waste, some people passing by would add to it, while others, seeing their work, would take their waste back.

Sometimes, a volunteer. Or two often join their cause, further strengthening their impact.

After 1 pm, the team coordinates with Thimphu Thromde to pick up the waste, or they drop it at Mothithang, where the waste truck is stationed.

The founder of Azha Pasa, Kinley Wangchuk  said their commitment to sustainability and environmental consciousness by dedicating Thursday mornings to trash collection in and around Thimphu

“With 20 to 25 people working in the organisation, we decided to raise awareness on the waste problem and inspire other organisations to do the same,” Kinley said.

Their cleaning campaign started in April 2022, with only two Thursdays missed since then—one due to heavy rainfall and the other on a national holiday.

Namgay has been leading the charge since day one, ensuring that even if they miss a Thursday, they make up for it on other days.

The team’s work can also inspire. Last week, a foreign volunteer from Dratsho joined the team after seeing their dedication to cleaning.

Meanwhile, another volunteer, Anjana Rai from Trongsa has been contributing Nu 1,000 almost every Thursday, supporting the team with refreshments.

…under whose patronage it was renovated

Tashi Phuntsho

Yonten Lopen of the Zhung Dratshang, executive director of the Buddhist Art and Cultural Conservation Centre, Kesang Choden Tashi, and financial supporter, Master Lin Tseng Jung, inaugurated the news buildings of the Eutok Samdrup Chholing Goenzin Dratshang in Paro yesterday.

The new buildings include classrooms, hostel, kitchen, dinning hall, library, and toilet.

The principal of Eutok Samdrup Chholing Goenzin Dratshang, Tshewang Penjor, said that after significant damage from an earthquake in 2011, the dratshang underwent renovation in 2013.

“The renovation was supported by Her Majesty the Royal Grandmother Kesang Choden Wangchuck,” Tshewang Penjor said.

Master Lin Tseng Jung said that it was a great accomplishment for him and his supporter. “With the completion of the project, we formally handed it over to Royal Grandmother. I am grateful to all the supporters.”

Project co-ordinator, Chencho Tshering, said that the project was born out of dire need for infrastructure facilities and other amenities.

Eutok Samdrup Choling Goenzin Dratshang is located roughly four kilometres from Shaba Primary School. In 2004, it was handed over to the Central Monastic Body.

It is believed that Dorji Lingpa and his nephew, who were the disciples of Rigzin Jatson Nyingpo, established the Eutok Goenba.

Yangyel Lhaden

In a world where days often blend together, there’s one that stands out, glowing with love and gratitude for the women who complete lives: Mothers.

In Bhutan, the national Mother’s Day is celebrated on the descending day of Lord Buddha. However, children didn’t miss the opportunity to honour their mothers on International Mother’s Day yesterday. Mothers, whether near or far, were celebrated, with many expressing the sentiment that mothers deserve appreciation every day or whenever the chance arises.

For Tshering Yangki, Mother’s Day transcends being just a date on the calendar; it’s a moment to deeply contemplate the profound influence her mother has had on her life.

“Every year, our siblings come together to plan a simple yet heartfelt surprise for our mother,” Tshering Yangki said. “This time, it was my younger sister who took the lead in orchestrating this mini but meaningful surprise for the most cherished woman in our family.”

As Tshering Yangki engaged in the flurry of last-minute preparations and the frantic rush to create a heartfelt video message for their mother, it was evident that Mother’s Day transcends extravagant gifts or grand gestures. “Aside from my sister taking charge or any of us leading the event,” she said, “it’s about uniting, whether near or far, to remind our mother of our boundless love for her. Whether extravagant or simple, it’s about everyone coming together to honour the most cherished woman in the family.”

Prakash, a teacher, believes that every day should be Mother’s Day. “Just a day in the month of May is not enough for me to celebrate Mother’s Day,” Prakash said. “She is everything, she is my every reason for survival, my life is fully dedicated to her.”

Tsephel Pelmo, a student studying abroad, reflecting on the significance of Mother’s Day, emphasised the importance of celebrating not just one’s own mother, but all maternal figures who have touched their lives. “Mother’s Day is a day when I honour and cherish my grandmother and my mother for their unwavering love, selflessness, and wisdom throughout my life,” Tsephel Pelmo said. “It’s a day to celebrate love, gratitude, and contemplation of moms’ priceless influence on our lives and the world at large.”

Tsephel said that she felt more home sick during Mother’s Day.

Yesterday, children living abroad made their mothers feel special by sending small gifts, organising dinner parties, and cakes for celebration. Social media pages were filled with pictures of beautiful mothers posted by their children, wishing them a happy Mother’s Day.

Sonam Choden, a mother of two, was surprised to find money deposited into her account. Minutes later, her daughters, who live abroad, video called her to wish her a Happy Mother’s Day.

Touched by the gesture, Sonam Choden said: “My children wish me every Mother’s Day. When your children are not around, and they still make you feel special, it is a very emotional moment for me.”

…of dumping everything down the drain

Sherab Lhamo

 

April 25, Tuesday.  It is 9:30 am. Dawa Tshering receives an alert message on his phone. ‘Sewage overflowing near Changlam Plaza,’ says the message.  A few pictures of the blockage and the exact location follows.

Dawa Tshering, the supervisor, signals to his team. Three of his workers hop into a car to handle the first mission of the day. At Changlam Plaza area, they waste no time. The supervisor takes out an orange cone to indicate the overflow. Wearing black boots, casual trousers and a windbreaker, Jagat Bdr Tamang,  one of the workers, puts on his gloves and takes out the tools from the trunk.

With an iron rod, Jagat hooks it to the sewage lid and opens it. Then he takes out the crowbar and pry open the lid.  The sewage overflows faster to the surrounding area near it. Passers-by cover their nose with whatever cloth piece the found on their body.

Just as he was fixing the blockage,  another manhole started overflowing about a hundred metres away from the one he was clearing. Jagat is used to the work. He first takes out the floating garbage – plastic cups and bags and white clumps of oil (due to cooking oil), probably from commercial kitchens. Next, he grabs a bamboo pole, a quick fix for minor clogs. He shoves it down, hoping to dislodge the blockage. But no such luck.  A metre-long iron rod was brought, still no movement.

He adds another rod, then another, connecting them end to end as the four rods plunge into the sewage. The last one, is different with a curve handle, that rod is used to twist and push the clog. Finally, a sound — a gurgling groan–glug glug, followed by a gush – the overflow starts to sink.

With the help of other workers, he pulls out the rods, and there twisted to the tip of the first one, a kid’s t-shirt and white clumps of oil. Dawa said this area is frequent.

He points to a restaurant nearby. “The kitchen and sewage drainage are connected leading to white clumps of oil, the root cause of the sewage blockage,” he says. Dawa shared that it is only around the area near the Farmers Market that has such issues. In other locations, as it is prohibited to link wastewater to sewer lines, issues like these don’t occur.

In clearing the city’s drains and sewer lines, the workers are tired. They are not seeing changes in what is flushed or forced down the drains. “It is the same – sanitary pads, diapers, and condoms,” murmurs one.

He shared his grievances as the crew faced misplaced blame from a few building owners for not coming on time, treating them like they deliberately caused the clog. Their workday starts from around 9 am to sometimes midnight, always on call.

Dawa said they don’t get time to eat lunch most of the time, as they have to reach the location when they receive a blockage message. Even on weekends. Sunday is off day, but if there are blockages near double lane areas, Motithang, Norzin lam and Zilukha — they must go.

Adding to the woes are those building houses or contractors.  Dawa said that although there are regulations on dumping waste and construction materials, not many heeds to it.  Empty sandbags and gravel left behind are another cause of the blockages.

Recently a sewer line burst in front of iBest Institute at Changzamtog. The crew took a day to unclog the sewage. Dawa said that when clearing, they filled up two to three big sacks with plastic wastes.

If what blocks our storm drains, sewer lines and other drains is a reflection of how we treat our waste, the capital city’s residents need to be educated on proper waste disposal. A thromde worker said that the educated building owners and office-going tenants needs to be educated on waste disposal. “Even I don’t flush my pads down the toilet,” said one.

The most common non degradable waste clogging drains are pet bottles, plastics of all sorts, old clothes,  toys and balls, glass bottles and sand and dirt washed away into drains.

Passang Tshering, the founder of the Bhutan Toilet Organization shared that the reason for the overflow is due to the old sewer lines and because of overcapacity. Another reason he pointed out was irresponsibility of the people.

He shared that if people could install drainage sieves in all the outlets in their kitchens and toilets, they can ensure that no solid object gets into the sewer line.

The crew has asked that community to not flush things in the toilet, but the blame game erupts, finger-pointing with no culprit emerging from the trenches.

The maximum blockage they cleared was nine in a day, on average they cleared four to six blockages.

A Thromde official shared that as sewage blocks are frequent and need immediate clearing, the workers are not getting what is written in the regulations.

 

Safety and risk

Working with untreated waste is a risk to health.  The thromde workers are not well-equipped with enough safety gears as they deal with the capital’s waste – from kitchen to sewer.

The thromde provided workers with a crowbar, other tools, boots, gloves and gumboots and a high viz safety uniform. Jagat who joined three months ago has not received the high viz suit yet.

The crew wished the  thromde provided them gloves once a week, as the gloves easily tore when using the metal tools.

Dawa Tshering, said the thromde did provide them with a packet of masks a year ago.

Jagat said that while working for the first few days he got  headache and fever because of the pungent smell. “After a few weeks you get used to it and your body adapts to it.”

As per Chapter 6 sub section 1.3 of Thimphu Thromde Workforce Service Rules and Regulations employers should facilitate and conduct annual health check ups for all the workforce. According to the crew, they  have not received the said health check up.

According to Thimphu Thromde’s regulations, workers are entitled to an hour of meal break which is also integrated into their working hours. If a worker works more than 8 hours a day or 48 hours a week, they should be provided overtime pay.

Dawa said other than him, other crew members are not provided overtime pay.

“If thromde could increase their salaries as they are equal to those working in road maintenance, it will help motivate them to keep working,” said Dawa.

Jagat said the reason he and many others are working with the thromde is because of the free housing provided. The work is dirt enough to call it quits and the residents are not changing their habits.