Thinley Namgay

The highly anticipated Bhutan Premier League (BPL) 2024 is set to commence on May 11 with the inaugural match between one of the regular BPL teams, Transport United FC, and the newcomer Tsirang FC at the Changlimithang Stadium in Thimphu.

The former champion, Transport United FC, is determined to regain their lost glory. After 2018, the team could not bag any title. However, the team remained in the top five during these periods.

Tsirang FC has qualified only recently. The team has a new coach, and most players are also new.

At the first press conference of BPL 2024 held in Thimphu yesterday, Transport United’s Assistant coach Tshering Dendup said, “My players are motivated. We have five international players. Foreign players bring more energy to the team.”

The team also recruited seven potential local players.

Player Jigdrel Wangchuk said the team is calm right now and working diligently. He said Transport won’t underestimate any team.

Tsirang’s Karma Dema said that her team has prepared and intends to atleast remain in the top four or five. “Preparation is on track.”

Like Transport, Tsirang also has a few foreign players, which are expected to make an impact.

Captain Thinley Phuntsho said: “The team is ready to face major clubs.”

Compared to past editions, this year’s BPL is expected to be competitive, considering the recruitment of three to five international players by all 10 participating teams.

Samtse FC, Tsirang FC, Daga United FC, and Phuentsholing Heroes FC will face last year’s top six teams in the BPL___Paro FC, Thimphu City FC, Transport United FC, RTC FC, BFF Academy FC, and Tensung FC.

Gopal Rai, assistant coach at Paro FC, said the pre-season training has been on track, and the team is more focused on retaining the title.

He said that besides four foreign players on the team, two local players from Ugyen Academy FC, and four youngsters from their academy who have been promoted to the senior team are promising.

“Our two foreigners have already played for two seasons. Every team is strong, and we won’t give up. We aim to win every match,” Gopal Rai said.

The new head coach of Thimphu City FC, Jörg Steinebrunner, said that he was glad with the efforts, attitude, and commitments each player makes for the team. He said the BPL will be challenging, but the team is prepared to face it.

He said that regardless of results, he expects his players to put forth their effort to the fullest capacity.

Throughout all BPL seasons so far, Thimphu City has been a tough opponent for all participating teams.

Property owners in the Thimphu Thromde are angry. There is an acute shortage of water in the capital city. Basic services like enough drinking water, if not round the clock supply, is expected of any municipal authority.

In the past, landlords would bear with their angry tenants, ignore it or blame it on the thromde responsible for ensuring basic services like water for drinking, cooking and washing.  Many would  forget when the water starts trickling down.

Not anymore.

With the revision of property tax, property owners want the thromde to provide them with basic services. They respected the decisions of elected leaders and policy makers thinking that with increased tax revenue, the government would be able to invest to ensure services like drinking water.

The revenue department of the government is overwhelmed with the amount they have collected since January 2024. It was more than Nu 300 million more a month before the deadline. The final amount will be revealed soon.

The water shortage in Thimphu is a reality check. Some are questioning whether our policy makers put the cart before the horse. In other words, they wouldn’t complain if basic services are ensured before revising the tax.

That improved revenue for the government through taxes would result in improved services convinced many. To put into context, an owner of a 13-decimal land with a building on it paid nearly five times more in just a year after the government revised the tax. They would not complain if basic services like timely garbage collection, enough water, street lights and good roads were ensured.

To be fair on the thromde or the government, it has not even been a year since the taxes were revised. It should change. However, even if the revenue increases tenfold, the thromde, the thrompon and his council members will not see the revenue. The thromde is broke and depends on the government for funds. Those aware of the predicament say the thrompon and the thromde is a “potato between two rocks.” In other words, they are helpless. If revenue from revised taxes go to the thromde’s coffer, the thrompon and his team would be able to develop or ensure interrupted services like drinking water. When they have to depend on the government for funds, they can only provide empty promises.

A well-funded municipal body like the thromdes could live up to the expectations of taxpayers. If they have the authority and the resources, they would bear the brunt of angry residents and become accountable. In today’s context, they could blame “budget shortage”  or pass the blame on to the government and wash their hands off.

Issues surrounding the revised property taxes will come back to the Parliament when the first session of the parliament of the new government convenes. The debate, many expect, shouldn’t be on the rates, but on improving services after the revision. There is no point to burden the people if basic services like drinking water cannot be ensured.

It is a shame that a country blessed with natural resources cannot ensure basic needs like water. Every year when water becomes scarce,  authorities blame drying water sources. Thirsty residents are not fools. In the capital city, the Thimchhu and several streams flow by the valley. Many wish for policies, ideas and initiatives of taping the free-flowing snow or glacier-fed water to homes.

For those who felt the impact or the revised tax rates, the expectations after reliable water supply would be improved roads, streetlights, public places, playgrounds and many more that should be funded by taxpayers.

Thukten Zangpo

The government aims to increase the share of the manufacturing sector in gross domestic product (GDP) from 6 percent in 2021 to 30 percent by 2029.  This, the Minister of Industry, Commerce, and Employment, Namgyal Dorji, said would require Industrial Transformation Map (ITM), expected to be ready by June this year.

The manufacturing sector’s share in GDP has been declining over the years. The sector’s share in GDP declined from 8.93 percent or Nu 6.32 billion in 2010 to 6.73 percent or Nu 19.88 billion in 2022.

The sector’s share in GDP, which was 9.06 percent in 2012, saw a decrease to 7.51 percent in 2017 and 5.86 percent or Nu 11 billion in 2021, according to the National Accounts Statistics.

Lyonpo said that the ITM exercise was a work in progress where experts are gathering various industry-related information and data required for the ITM framework.

“Industry surveys, stakeholder consultation, and analysis will need to be carried out and ITMs for three priority sectors will be developed by June 2024,” he said, adding that the interventions and support measures required will be known only after the completion of the ITM exercise.

According to Lyonpo, the ministry initiated the development of the ITM with the support of the United Nations Development Programme to come up with a medium to long-term industrial strategy focused on key priority sectors, based on comparative and competitive advantages, among others.

“The intent is to develop sector-specific strategies (for prioritised sectors) to improve productivity, coordination and collaboration, partnership with the private sector and guide us in our effort to become a high-income country driven by innovation and technology by 2034,” he added.

The government plans to boost the manufacturing sector by developing infrastructure with amenities for industrial development, integrated single window online platform to access services by the private sector (Integrated Business Licensing System), and manufacturing as one of the priority sectors for the Economic Stimulus Plan.

Lyonpo said that the government would focus on industries that have growth potential for export, generating employment, and potential for value-addition of locally available raw materials.

When asked about the government’s plan to establish silicon chip and graphite battery industries, as mentioned by the former government, he said that the focus at the moment was to facilitate and support existing industries to navigate the challenges.

However, Lyonpo said that the study would be needed to support any new innovative ideas that will benefit the economy to grow.

He added that the government’s role in the private sector development is to improve the efficiency of the business to remain relevant and competitive in the market unless the causes of inefficiencies are due to policy-related regimes.

ཚེ་རིང་དབང་འདུས། ༉ གཞུང་གིས་ བཀྲིས་སྒང་ ཡོན་ཕུ་ལ་ལུ་ སྐལ་སྐྱིད་སློབ་གྲྭ་ཟེར་ཡོད་མི་དེ་ སློབ་ཕྲུག་ སྨྱོ་རྫས་དང་འབྲེལ་བའི་ གནད་དོན་ནང་ཡོད་མི་ཚུ་གི་དོན་ལུ་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ དམིགས་བསལ་གྱི་ སློབ་གྲྭ་སྦེ་ ལག་ལེན་འཐབ་ནི་ཨིན་པས།

སྤྱི་ཟླ་༤ པའི་ཚེས་༨ ལུ་ རྒྱལ་ཡོངས་སྨྱོ་རྫས་ལས་བྱེད་ཚོགས་ཆུང་གི་ ཞལ་འཛོམས་ཐེངས་༤ པའི་ནང་ ལས་བྱེད་ཚོགས་ཆུང་གིས་ ཐད་ཀར་དུ་ ཤེས་ཡོན་དང་ རིག་རྩལ་གོང་འཕེལ་ལྷན་ཁག་ལུ་ ཡོན་ཕུ་ལ་ལུ་ དམིགས་བསལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་དེ་ སྤྱི་ལོ་༢༠༢༤ ཟླ་༧ པའི་ནང་ གཞི་བཙུགས་འབད་ཚུགསཔ་སྦེ་ འབད་དགོ་ཟེར་ སླབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཤེས་ཡོན་དང་ རིག་རྩལ་གོང་འཕེལ་བློན་པོ་ ཡིད་བཟང་ཌི་ཐ་པ་གིས་ སྤྱི་ཟླ་༤ པའི་ཚེས་༢༦ གི་ བརྡ་བརྒྱུད་གནས་ཚུལ་ཞལ་འཛོམས་སྐབས་ བཤད་དོ་བཟུམ་འབད་བ་ཅིན་ དམིགས་བསལ་གྱི་ སློབ་གྲྭ་དེ་ གོང་ལུ་གསལ་བཀོད་འབད་དེ་ཡོད་པའི་ ཚེས་གྲངས་ཁར་ འགོ་བཙུགས་ནི་ལུ་ ངེས་གཏན་མེད་ཟེར་ཨིནམ་ད་ དེ་ཡང་ དུས་ཡུན་ཟླཝ་དག་པ་ཅིག་ འགོར་ནི་བཟུམ་འདུག་ཟེར་ཨིན་པས།

བློན་པོ་གིས་ འབད་བ་ཅིན་ ལྷག་ཁག་གི་ ལཱ་ཚུ་འབད་ནི་འགོ་བཙུགས་ཡོད་རུང་ དེ་ཁར་ ལཱ་འབད་དགོཔ་ལེ་ཤ་ཡོདཔ་ལས་ ད་ལྟོ་ སླབ་མི་ཚུགས་པས་ཟེར་ཨིན་པས།

ལྷན་ཁག་གིས་ སློབ་གྲྭའི་དོན་ལུ་ ད་ལྟོ་ཡོད་པའི་ གཞི་རྟེན་མཁོ་ཆས་གུ་ལུ་ ད་རུང་ འཆར་གཞི་གྲོས་གཞི་ཚུ་ བཙུགས་དགོཔ་ཡོད་ཟེར་ཨིན་པས།

བློན་པོ་གིས་ དེ་ཁར་ ཉམས་བཅོས་ཀྱི་ ལཱ་འབད་དགོཔ་ རྒྱ་ཆེཝ་སྦེ་ར་ཡོདཔ་ད་ ད་ལྟོ་ སྡེ་ཚན་ཚུ་ ཡོན་ཕུ་ལ་གི་ ས་ཁོངས་ནང་ ལཱ་འབད་བར་ བཏང་ཡོད་ཟེར་ཨིན་པས།

ལྷན་ཁག་གིས་ ལཱ་ཚུ་ ག་དེ་མགྱོགས་མགྱོགས་འབད་ནི་ འགོ་བཙུགས་འོང་ཟེར་ཨིན་པས།

དམིགས་བསལ་གྱི་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་གི་དོན་ལུ་ ཆོས་ཚན་འབད་བ་ཅིན་ སློབ་གྲྭ་གཞན་ཚུ་ནང་ བཟུམ་སྦེ་ར་ བཟོ་ནི་ཨིན་ཟེར་ཨིནམ་ད་ བློན་པོ་གིས་ འབད་བ་ཅིན་ སློབ་ཕྲུག་དེ་ཚུ་ལུ་ དུས་རྒྱུན་གྱི་ སློབ་གྲྭ་བཟུམ་སྦེ་ འབད་དགོཔ་མེད་ཟེར་ཨིན་པས།

ལྷན་ཁག་གི་ ཁ་ཐུག་ལས་ འབད་བ་ཅིན་ སྨྱོ་རྫས་ལུ་ ཤུགས་ཐལ་མི་ སློབ་ཕྲུག་ན་གཞོན་ཚུ་ བསྐྱར་གསོ་སློབ་གྲྭ་ནང་བཞག་སྟེ་ སྨན་བཅོས་དང་ འདི་དང་གཅིག་ཁར་ སློབ་སྦྱོང་ཚུ་ཡང་ འབད་བཅུག་ཞིནམ་ལས་ སྨན་བཅོས་ཚུ་འབད་ཚར་བའི་ཤུལ་ལུ་ སློབ་ཕྲུག་ཚུ་ ཧེ་མའི་སློབ་གྲྭ་ནང་ ལོག་བཏང་ནི་ཨིན་ཟེར་ཨིན་པས།

གསོ་བའི་འཕྲོད་བསྟེན་ ཞིབ་དཔྱད་དེ་ སློབ་རིམ་༧ པ་ཡན་ཆད་ལས་ འབད་ནི་ཨིན་ཟེར་ཨིནམ་ད་ གལ་སྲིད་ ཞིབ་དཔྱད་འབད་བའི་སྐབས་ལུ་ སྨྱོ་རྫས་ལོག་སྤྱོད་འབད་ཡོད་པའི་ ངོས་འཛིན་བྱུང་པ་ཅིན་ ན་གཞོན་དེ་ དམིགས་བསལ་གྱི་སློབ་གྲྭ་ནང་ བཏང་ནི་ཨིན་ཟེར་ཨིན་པས།

གཞུང་གིས་ སྐལ་སྐྱིད་སློབ་གྲྭ་དེ་ ཧ་ལམ་ དངུལ་ཀྲམ་ས་ཡ་༡༦༠ དེ་ཅིག་སྦེ་ མཁོ་སྒྲུབ་འབད་དེ་ ཀོ་བིཌ་གི་སྨན་ཁང་སྦེ་ ལག་ལེན་འཐབ་ཡོདཔ་ད་ གསོ་བའི་ལྷན་ཁག་གིས་ འཁོར་ལམ་བསལ་ནི་ གསང་སྤྱོད་ཉམས་བཅོས་འབད་ནི་ གློག་མེ་བཙུགས་སྒྲིག་འབད་ནི་ འཐུང་ཆུ་ལངམ་སྦེ་ བཙུགས་ནི་ལ་སོགས་པ་ཚུ་ འབད་བའི་སྐབས་ལུ་ ཟད་འགྲོ་དངུལ་ཀྲམ་ས་ཡ་༨ དེ་ཅིག་ བཏང་ཡོདཔ་སྦེ་ཨིན་པས།

ནད་ཡམས་ཀོ་བིཌ་དེ་ མཇུག་བསྡུ་བའི་ཤུལ་ལུ་ སློབ་གྲྭ་དེ་ སྟོངམ་སྦེ་ར་ ལག་ལེན་མ་འཐབ་པར་ ལུས་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

བློན་ཆེན་ ཚེ་རིང་སྟོབས་རྒྱས་ཀྱིས་ བཤད་མིའི་ནང་ གོང་འཕེལ་འགྱོ་བའི་བསྒང་གི་ རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་འབདཝ་ལས་ སྒེར་སྡེ་དང་ མི་མང་གི་གཞི་རྟེན་མཁོ་ཆས་ཚུ་ སྣང་མེད་སྦེ་ བཞག་ནི་དེ་ ལེགས་ཤོམ་མེན་ཟེར་ཨིན་པས།

ཁོ་གིས་ འབད་བ་ཅིན་ དམིགས་བསལ་གྱི་ སློབ་གྲྭ་དེ་ གཞུང་གི་ཁ་ཐུག་ལས་ གོ་སྐབས་དང་པའི་ གྲས་ཁར་ཡོདཔ་ལས་ དེ་ཁར་ ཟད་འགྲོ་བཏང་སྟེ་ ལེགས་བཅོས་འབད་དེ་ལཱ་ཚུ་ འཕྲལ་མགྱོགས་ར་ མཇུག་བསྡུ་ཚུགས་ཟེར་ ཨིན་པའི་གནས་ཚུལ།

གཞུང་གྲྭ་ཚང་གི་ གཙུག་ལག་སློབ་དཔོན་མཆོག་གིས་ དབུ་བཞུགས་ཐོག་ལས་ དར་དཀར་རབ་སྡེ་གྲྭ་ཚང་གི་ འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ཚུ་གིས་ ཉིན་གྲངས་༥ འབད་མི་ དར་དཀར་ན་རྫོང་ཁག་གི་ ལོ་བསྟར་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ་ཐེངས་༡༡ པ་དེ་ སྤྱི་ཟླ་༤ པའི་ཚེས་༢༨ ལས་ འགོ་བཙུགས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ།

༉ གཞུང་གྲྭ་ཚང་གི་ སློབ་དཔོན་༧ རིགས་གཅིག་མཁས་པའི་མཆོག་འཛིན་(Phd)གྱི་ ལས་རིམ་བཟུམ་ཅིག་སྦེ་ སློབ་ཐུན་༤ པ་འི་ ལྟ་སྐོར་ཤེས་ཡོན་གྱི་དོན་ལུ་ རྒྱ་གར་གྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་ དགའ་ལྡན་དང་ འབྲས་སྤུངས་ཀྱི་གདན་ས་ཚུ་ནང་ ཉམས་མྱོང་འཐོབ་ནིའི་དོན་ལུ་ ཟླཝ་༦ གི་རིང་ ཤེས་ཡོན་ལྟ་སྐོར་ལུ་འགྱོ་མི་དེ་ མཇུག་བསྡུ་སྟེ་ ལོག་ལྷོད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཤེས་ཡོན་ལྟ་སྐོར་སྐབས་ གདན་ས་ཁག་གི་ དཔེ་ཁྲིད་གནང་ཐངས་དང་ རྩོད་པའི་རིམ་པ་ ཚན་རིག་དང་འཛིན་སྐྱོང་་ འདི་བཟུམ་སྦེ་ བགྲོ་གླེང་ལ་སོགས་པའི་ ལས་རིམ་ལེ་ཤ་ཅིག་ནང་ བཅའ་མར་གཏོགས་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ལྷག་པར་དུ་ ཞིབ་འཚོལ་དང་ རྩོམ་བྲིས་ཀྱི་སྐོར་ལས་ ལོགས་སུ་སྦེ་ར་ ལས་རིམ་ཚུ་ འགོ་འདྲེན་འཐབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འདི་དང་གཅིག་ཁར་ འབྲུག་གི་བཤད་གྲྭའི་ སློབ་དཔོན་༣ ཡང་ ཁ་སྐོང་ཤེས་ཡོན་གྱི་དོན་ལུ་ ཤེས་ཡོན་ལྟ་སྐོར་ལས་རིམ་ནང་ གྲལ་གཏོགས་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ལས་རིམ་དེ་ཡང་ རྒྱལ་སྤྱི་དགེ་ལྡན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ འགོ་འདྲེན་འཐབ་གནང་ཡོདཔ་ད་ གདན་ས་༣ དང་ གྲྭ་ཚང་༦ གི་ མཁན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་ གེ་ར་གིས་ རྒྱབ་སྐྱོར་སྦོམ་སྦེ་ར་ མཛད་གནང་ཡོདཔ་ད་ དེ་ལུ་བརྟེན་ཏེ་ ད་ལས་ཕར་ར་འབད་རུང་ འཕྲོ་མཐུད་དེ་ར་ གདན་ས་ཕན་ཚུན་དང་ ཆོས་བརྒྱུད་ཕན་ཚུན་གྱི་འབྲེལ་བ་ དམ་ཟབ་འབྱུང་ཚུགས་ནི་ཨིན་པས།

དེ་ལུ་ གཞུང་གྲྭ་ཚང་ལྟེ་བའི་ཁ་ཐུག་ལས་ རྒྱལ་སྤྱི་དགེ་ལྡན་ལྷན་ཚོགས་དང་ གདན་ས་༣ ལུ་ ཧིང་གི་གདིང་ལས་ར་ བཀའ་དྲིན་དགའ་ཚོར་ཡོད་ཟེར་ ཨིན་པའི་གནས་ཚུལ།

བཙན་སྐྱོགས་དབང་འདུས།

༉ དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་བཀོད་ཚོགས་ཀྱིས་ འཐུས་མི་༡༠ མཐའ་བཅད་འབད་མི་ལས་ འབྲུག་ཚོང་དང་བཟོ་གྲྭ་ཚོགས་སྡེ་བརྩིས་ཏེ་ བརྒྱ་ཆ་༤༠ སྒེར་སྡེའི་ཁ་ཐུག་ལས་ཨིན་པས།

དེ་ཡང་ བཟོ་གྲྭ་ཚོང་འབྲེལ་དང་ལཱ་གཡོག་ལྷན་ཁག་གི་ བློན་པོ་རྣམ་རྒྱལ་རྡོ་རྗེ་དང་འཁྲིལ་ཏེ་ཨིནམ་ད་ ཁོ་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ བཀོད་ཁྱབ་བཀའ་རྒྱ་དང་འཁྲིལ་ཏེ་ འཐུས་མི་སྦེ་ ནང་འཁོད་མཁས་མཆོག་༢ རྐྱངམ་གཅིག་ བཙུགས་ཅི་ཟེར་ཨིན་པས།

ཨིན་རུང་ བློན་པོ་གིས་འབད་བ་ཅིན་ དཔལ་འབྱོང་གོང་འཕེལ་བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་ ཞལ་འཛོམས་ཐེངས་༢ པ་ འཚོགས་པའི་སྐབས་ སྒེར་སྡེ་ལས་ ད་རུང་ འཐུས་མི་སྦེ་ ནང་འཁོད་མཁས་མཆོག་བཙུགས་ནི་སྦེ་ ཐག་བཅད་ཅི་ཟེར་ཨིན་པས།

ད་རེས་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་སྦེ་ སྒེར་སྡེ་ལས་འཐུས་མི་ ངོ་རྐྱང་༤ ཡོདཔ་ཨིན་པས།

དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་བཀོད་ཚོགས་དེ་ སྤྱི་ཟླ་༡ པའི་ཚེས་༢༩ ལུ་ ལས་འགུལ་སྦོམ་དང་ བར་མ་ དེ་ལས་ ནང་བཟོ་དང་བཟོ་གྲྭ་ཆུང་བ་ཚུ་ལུ་ ཕྱི་རྒྱལ་མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་ ལྷན་ཐབས་འབད་ནི་ལུ་ གཞི་བཙུགས་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

བཟོ་གྲྭ་ཚོང་འབྲེལ་དང་ལཱ་གཡོག་ལྷན་ཁག་ བཟོ་གྲྭ་ལས་ཁུངས་དེ་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་ དྲུང་ཆེན་ཡིག་ཚང་སྦེ་ ལག་ལེན་འཐབ་དོ་ཡོདཔ་ད་ བཀོད་ཚོགས་གཞི་བཙུགས་འབད་མི་ལས་ཚུར་ ད་ལྟོ་ཚུན་ཚོད་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་ ཞལ་འཛོམས་ཐེངས་༢ འཚོགས་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཞལ་འཛོམས་ཐེངས་དང་པ་དེ་ སྤྱི་ཟླ་༢ པའི་ཚེས་༢༠ ལུ་ འཚོགས་ཐོག་ལས་ དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་ འགན་ཚད་དང་ འཐུས་མི་ཚུ་ གཏན་འཁེལ་བཟོ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཞལ་འཛོམས་ནང་ དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་ ཞལ་འཛོམས་དེ་ གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ངལ་གསོ་མ་གཏོགས་ ཨ་རྟག་ར་ ཟླཝ་དེ་གི་ སྤྱི་ཚེས་༢༡ ལུ་ འཚོགས་ནི་སྦེ་ ཐག་བཅད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

དེ་ལས་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་ ཞལ་འཛོམས་༢ པ་དེ་ སྤྱི་ཟླ་༤ པའི་ཚེས་༢ ལུ་འཚོགས་ཏེ་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་དོན་ལུ་ གདམ་ཁའི་འཐུས་མི་༦ ཡོད་མི་ལས་༢ གདམ་འཐུ་འབད་བའི་ཁར་ རྒྱལ་སྤྱི་མཁས་མཆོག་༢ གྲོས་སྟོན་པ་སྦེ་ ཆ་འཇོག་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཞལ་འཛོམས་ཐེངས་༢ པའི་སྐབས་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱིས་ དཔལ་འབྱོར་ཕྱོགས་སྡེ་ལུ་ ཕྱིའི་མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་ཀྱི་ སྲིད་བྱུས་དང་་བཅའ་ཡིག་ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་དེ་ ལྷན་ཁག་བརྒྱུད་དེ་ བཀོད་ཚོགས་ལུ་ སྙན་ཞུ་འབད་དེ་ སྤྱི་ཟླ་༤ པའི་ ཟླ་མཇུག་ལུ་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ལུ་ ཕུལ་དགོ་པའི་བཀའ་རྒྱ་གནང་ནུག།

སྤྱི་ཟླ་༤ པའི་ཚེས་༢༡ ལུ་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་ ཞལ་འཛོམས་ཐེངས་༣ པ་ འཚོགས་པའི་སྐབས་ བློན་ཆེན་ཚེ་རིང་སྟོབས་རྒྱས་ཀྱིས་ ཕྱིའི་མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་གོང་འཕེལ་གཏང་ནིའི་ ལྷན་ཐབས་ལུ་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱིས་ འགན་ཁུར་འབག་དགོ་པའི་ བཀའ་རྒྱ་གནང་ནུག།

ཁོ་གིས་འབད་བ་ཅིན་ དམིགས་གཏད་ཅན་གྱི་ ས་ཁོངས་ཚུ་གི་དོན་ལས་ མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་འབད་ནི་ལུ་ འོས་འབབ་བལྟ་དགོཔ་སྦེ་ གསུངས་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ཕྱིའི་མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་ཀྱི་ སྲིད་བྱུས་དང་བཅའ་ཡིག་དེ་ བསྐྱར་ཞིབ་འབད་དེ་ ད་རེས་ཀྱི་ཟླ་མཇུག་ལུ་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ལུ་ ཕུལ་ནི་ཨིན་པས།

དཔལ་འབྱོར་གོང་འཕེལ་བཀོད་ཚོགས་ནང་ བློན་ཆེན་ཁྲི་འཛིན་དང་ དངུལ་རྩིས་བློན་པོ་ བཟོ་གྲྭ་ཚོང་འབྲེལ་དང་ལཱ་གཡོག་ལྷན་ཁག་གི་བློན་པོ་ ནུས་ཤུགས་དང་རང་བཞིན་ཐོན་སྐྱེད་ལྷན་ཁག་གི་དྲུང་ཆེན་ བཟོ་ཚོང་འབྲེལ་དང་ལཱ་གཡོག་དྲུང་ཆེན་ ལྷན་རྒྱས་གཞུང་ཚོགས་ཀྱི་མདོ་ཆེན་ འབྲུག་ཚོང་དང་བཟོ་གྲྭ་ཚོགས་སྡེའི་གཙོ་འཛིན་ གཡང་འཕེལ་སྒེར་སྡེའི་ཁྲི་འཛིན་ ཨོ་རྒྱན་རིག་འཛིན་ དེ་ལས་ ཐིམ་ཕུག་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་ གཞི་བཙུགས་འབད་མི་དང་ མདོ་ཆེན་ལ་སོགས་པ་བརྩིས་ཏེ་ འཐུས་མི་༡༠ ཡོདཔ་ཨིན་པས།

སྒེར་སྡེ་ཚུ་གིས་ བཀོད་མིའི་ནང་ གཞུང་གི་འཐུས་མི་ མང་ཤོས་ཅིག་གིས་ ཁོང་རའི་བསམ་ལན་ཚུ་ མི་ཤེས་དོ་ཡོདཔ་ད་ དཔལ་འབྱོར་ནང་ གྲལ་གཏོགས་འབད་མི་དེ་ སྒེར་སྡེ་དང་ ལས་འཛིན་ཚུ་ཨིནམ་ལས་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་སྦེ་ ངོས་ལེན་འབད་དགོ་ཟེར་ཨིན་པས།

དཔལ་འབྱོར་མཁས་མཆོག་ ཌོག་ཊར་ཅཱན་ཌ་ར་ ཌ་ཀཱལ་གྱིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འཆར་གཞི་༡༣ པའི་ནང་ སྒེར་སྡེ་གོང་འཕེལ་གཏང་སྟེ་ འོང་འབབ་ཆེ་བའི་ དཔལ་འབྱོར་གྱི་ དམིགས་གཏད་དགོཔ་ལས་ སྒེར་སྡེ་ཚུ་ སྣང་མེད་སྦེ་ བཞག་ནི་མི་འོང་ཟེར་ཨིན་པས།

ཁོ་གིས་འབད་བ་ཅིན་ བཀོད་ཚོགས་ཀྱིས་ སྒེར་སྡེ་ཚུ་གིས་བཤད་མི་ གདོང་ལེན་དང་ གོ་སྐབས་ཚུ་ ངོས་འཛིན་འབད་དགོ་ཟེར་ ཨིན་པའི་གནས་ཚུལ།

ཨོ་རྒྱན་རྡོ་རྗེ།

༉ འབྲུག་གི་ འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་གྲུབ་འབྲས་༢༠༢༣ ཅན་མ་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ ན་ཧིང་ འབྲུག་ལུ་ ཡུ་ཨེསི་ཌོ་ལར་ས་ཡ་༣༥.༥༧ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་མིའི་ཐོག་ལས་ ཡུ་ཨེསི་ཌོ་ལར་ས་ཡ་༢༡.༩ འབདཝ་ད་ བརྒྱ་ཆ་༦༠ རྐྱངམ་གཅིག་ ལག་ལེན་འཐབ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

སྙན་ཞུའི་ནང་ འབྲུག་གི་ཡུན་བརྟན་གོང་འཕེལ་འགྲུལ་སྐྱོད་དང་ དེ་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་ འདས་པའི་གྲུབ་འབྲས་ དེ་ལས་ མ་འོངས་བརྡ་སྟོན་གཙོ་ཅན་ཚུ་ བཀོད་དེ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཡུན་བརྟན་གོང་འཕེལ་གྱི་ གཞི་བཀོད་དེ་ སྤྱི་ལོ་༢༠༡༩ ལས་༢༠༢༣ ཚུན་ ལག་ལེན་འཐབ་ཡོདཔ་ད་ དེ་གི་དམིགས་ཡུལ་དེ་ཡང་ ཞི་བདེ་དང་ འབྲུག་ཡུན་བརྟན་ཐོག་ ཕུད་རྡོག་གཅིག་ཡང་ རྒྱབ་ཁ་སྐྱུར་མི་བཞག་ཟེར་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འབྲུག་གི་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཡིག་ཚང་གི་ གནས་ཚུལ་གསར་བཏོན་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ བར་འཛུལ་འབད་ཐོག་ལས་ མཐར་འཁྱོལ་བྱུང་མི་དེ་ འབྲུག་གནས་སྡུད་གཞི་མཛོད་ལམ་ལུགས་ཨིནམ་བཞིན་དུ་ དེ་གིས་ གནས་སྡུད་འཛིན་སྐྱོང་དང་ ཡོངས་རྫོགས་སྦེ་ གཞུང་སྐྱོང་གོང་འཕེལ་གཏང་ནི་ལུ་ ལྷན་ཐབས་འབད་ཚུགས་ནི་ཨིན་པས།

སྙན་ཞུ་ནང་ བཀོད་མིའི་ནང་ སྒྲུབ་བྱེད་གཞི་བཞག་ ཐག་གཅད་ཡར་དྲག་གཏང་ནི་དང་ ལས་སྡེའི་ གལ་ཅན་གནས་སྡུད་བྱིན་ནི་ དེ་ལས་ འཛིན་སྐྱོང་ལམ་ལུགས་དང་ གློ་བུར་མཉམ་འབྲེལ་གོང་གཏང་ཐོག་ལས་ རྐྱེན་ངན་གྱི་དོན་ལུ་ རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ གྲ་སྒྲིག་འབད་དགོཔ་ཨིན་པས།

ཉེན་ཁ་ཅན་གྱི་ མི་རློབས་ཚུ་གི་དོན་ལུ་ སྤུས་ཚད་ལྡན་པའི་ མི་སྡེ་ཞབས་ཏོག་འདྲ་མཉམ་ ངེས་བརྟན་དང་ ཨ་ལོ་ཉེན་སྐྱོབ་དང་ ཤེས་རིག་ གསོ་བ་ དེལས་ ཟས་བཅུད་ཀྱི་དོན་ལས་ འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ རྒྱབ་སྐྱོར་རྒྱ་སྐྱེད་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ འབྲུག་གི་ཡུན་བརྟན་གོང་འཕེལ་གཙོ་རིམ་ གོང་འཕེལ་མ་འགྱོ་མི་ལས་ གོང་འཕེལ་འགྱོ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ གནས་སྡུད་དང་ དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་ཚུ་གི་ ཐོ་དབང་དང་མཐུན་སྒྲིག་གོང་འཕེལ་གཏང་ལུ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་ནིའི་ ཁས་ལེན་འབད་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

འདི་བཟུམ་སྦེ་ གོང་འཕེལ་མ་འགྱོ་མི་ལས་ གོང་འཕེལ་འགྱོ་བའི་ རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་སྒོ་དང་ ཡུན་བརྟན་གོང་འཕེལ་སོ་སྒྱུར་དེ་ ལེགས་ཤོམ་སྦེ་འབད་ནི་ལུ་ རྒྱབ་སྐྱོར་ངེས་བརྟན་བཟོ་ནི་ཨིན་པས།

འབྲུག་གི་ འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ གནས་ཞུགས་འཐུས་མི་ ཀར་ཀ་ རོ་བིན་ ཧར་ཤེ་གིས་ སླབ་མིའི་ནང་ འཛམ་གླིང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ སྤྱི་ལོ་༢༠༢༣ གྱི་ དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་ནི་དང་ ཡུན་བརྟན་གོང་འཕེལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་ འབྲུག་གི་རྒྱལ་ཡོངས་འཆར་གཞི་ཚུ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་ནིའི་དོན་ལུ་ གཞུང་དང་ གལ་ཅན་ཅན་གྱི་ འབྲེལ་ཡོད་ལས་སྡེ་ཚུ་ ལཱ་འབད་བའི་བསྒང་ཡོད་ཟེར་ ཨིན་པའི་གནས་ཚུལ།

ཨོ་རྒྱན་རྡོ་རྗེ།

༉ འཆར་གཞི་༡༣ པའི་ནང་ འོབ་ཐང་རང་བཞིན་ཚོད་བསྲེ་དང་ དེ་དང་འདྲ་བའི་ སོ་ནམ་ཞིང་ལཱ་གཞན་ ཧའི་ཊེག་སོ་ནམ་ལུ་ མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་ཡར་དྲག་གཏང་ནི་ཨིན་པའི་ཁར་ མཉམ་ལས་སྡེ་ཚན་དང་ ཚོང་ལམ་འཚོལ་ཞིབ་འབད་ནི་ལུ་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་ནི་ཨིན་པས།

དེ་ཡང་ འཕྲལ་ཁམས་ཅིག་ཁར་ བློན་པོའི་ལྷན་རྒྱས་དང་ བརྡ་བརྒྱུདཔ་ཚུ་གིས་ ཟླ་རིམ་གྱི་ ཞལ་འཛོམས་འཚོགས་པའི་སྐབས་ བློན་ཆེན་ཚེ་རིང་སྟོབས་རྒྱས་ཀྱིས་ བཤད་མིའི་ནང་ སོ་ནམ་ལས་སྡེ་ ཡར་དྲག་གཏང་ནི་དང་ དེ་ལུ་བརྟེན་ ནང་འཁོད་ཐོན་སྐྱེད་ཡོངས་འབོར་ལུ་ ལྷན་ཐབས་འབདཝ་ཨིན་ཟེར་ཨིན་པས།

ཁོ་གིས་འབད་བ་ཅིན་ བུམ་ཐང་སྟངས་ འོབ་ཐང་རང་བཞིན་ཚོད་བསྲེ་ལས་འགུལ་དེ་ མཐར་འཁྱོལ་འབྱུང་མ་ཚུགསཔ་མེན་པར་ ཁོ་ར་ ས་ཁོངས་ནང་ ལྟ་ཞིབ་འབད་བར་འགྱོ་མི་དང་བསྟུན་ ལས་འགུལ་དེ་གིས་ གྲུབ་འབྲས་འཐོན་ཚུགས་པའི་ རེ་བསྐྱེད་དེ་ཡོད་ཟེར་ཨིན་པས།

སྤྱི་ལོ་༢༠༢༢ ལུ་ གཞི་བཙུགས་འབད་མི་ འོབ་ཐང་རང་བཞིན་ཚོད་བསྲེ་ལས་འགུལ་དེ་ ས་ཆ་ཨེ་ཀར་༣༥ ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་ སོ་ནམ་གྱི་ ལས་འགུལ་སྦོམ་ཤོས་ཅིག་ཨིན་པས།

ཚོང་བསྒྲགས་ཀྱི་ ཐབས་ལམ་ཐད་ཁར་ བློན་ཆེན་གྱིས་ གསུངས་མིའི་ནང་ ད་ལྟོའི་དཀའ་ངལ་ཚུ་ ལེགས་བཅོས་འབད་དེ་ ཡར་དྲག་གཏང་ནི་ཨིནམ་ད་ གཞུང་དང་ སོ་ནམ་ཚོང་འབྲེལ་དང་མཉམ་ལས་ཚོགས་སྡེ་གིས་ འབྲུག་པའི་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་དོན་ལུ་ ཚོང་བསྒྲགས་འབད་ནི་གི་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་འོང་ཟེར་ཨིན་པས།

ས་ཁ་མཐོ་ས་ལས་ཕར་ སྐྱེས་བཏུབ་པའི་ རིན་གོང་ཆེ་བའི་ མཱསི་ཏང་ཨེ་པཱལ་ཚུ་ འོབ་ཐང་རང་བཞིན་ཚོད་བསྲེ་ཞིང་ནང་ བཙུགས་ནི་ལུ་ གཙོ་རིམ་བཟུང་སྟེ་ཡོདཔ་ད་ དེང་སང་འཕྲུལ་རིག་ལུ་ མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་འབད་མི་གིས་ ཨེ་པཱན་ཐོན་ཤུགས་ ཡར་སེང་འགྱོ་འོང་ཟེར་ བློན་ཆེན་གྱིས་ བཤདཔ་ཨིན་པས།

ད་ལྟོ་ཚུན་ཚོད་ མཁས་མཆོག་ཚུ་གིས་ འོབ་ཐང་ལུ་ འཛུགས་སྐྱོང་འབད་ནིའི་དོན་ལུ་ འོས་འབབ་བརྟག་ཞིབ་ཚུ་ འབད་ཡོདཔ་བཞིན་དུ་ དེ་བཟུམ་ ས་གནས་གཞན་ཁ་ཡང་ འགོ་འདྲེན་འཐབ་ནི་ཨིན་པས།

བློན་ཆེན་དང་འཁྲིལ་བ་ཅིན་ འཆར་གཞི་༡༣ པའི་ནང་ མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་ཀྱི་དོན་ལུ་ མོང་སྒར་ ཡང་བཱ་རི་དང་ ཀྲོང་གསར་བསམ་གྲུབ་ཆོས་གླིང་ དེ་ལས་ བསམ་རྩེ་ བསམ་གྲུབ་ཆོས་གླིང་ལ་སོགས་པ་ཚུ་ལུ་ཡང་ བརྟག་ཞིབ་འབད་ནི་ཨིན་པས།

གཞུང་གིས་ སོ་ནམ་མཉམ་ལས་ན་གཞོན་སྡེ་ཚན་ཚུ་ལུ་ དགོས་མཁོའི་འཕྲུལ་རིག་དང་ སོ་ནམ་འཕྲུལ་ཆས་དང་འབྲེལ་བའི་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚུ་འབད་ནི་གི་ འཆར་གཞི་ཡོད་ཟེར་ བློན་ཆེན་གྱིས་ བཤདཔ་ཨིན་པས།

མི་རྒན་ཤོས་ཚུ་གིས་ ན་གཞོན་ཚུ་དང་ གཅིག་སྒྲིལ་འབད་དེ་ སོ་ནམ་མཉམ་ལས་སྡེ་ཚན་ འགོ་བཙུགས་ཏེ་ མཉམ་འབྲེལ་འབད་བ་ཅིན་ དེ་ལུ་ཡང་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚུ་ འབད་འོང་ཟེར་ཨིན་པས།

ལས་འགུལ་དེ་ཡང་ སྤྱི་ལོ་༢༠༢༠ ཟླ་༥ པའི་ནང་ རྒྱལ་ཁབ་ནང་ ནད་ཡམས་ཀོ་བིཌ་-༡༩ ཐོན་པའི་སྐབས་ ནང་འཁོད་ལས་ ཚོད་བསྲེ་ཐོན་སྐྱེད་འབད་ནིའི་དོན་ལུ་ ལྡོག་ཕྱོགས་འགོ་ཁྲིདཔ་བགྲེསཔ་ མཁས་དབང་པདྨ་རྒྱ་མཚོ་དང་ སོ་ནམ་འགོ་དཔོན་བགྲེསཔ་ སོ་ནམ་དང་ནགས་ཚལ་ལྷན་ཁག་ རྫོང་ཁག་ དེ་ལས་ རྒེད་འོག་དང་ མི་སྡེ་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ལས་ གཞི་བཙུགས་འབད་ནུག།

སོ་ནམ་འཕྲུལ་ཆས་ལས་འཛིན་གྱིས་ འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་ རྒྱབ་སྐྱོར་ཚུ་འབད་ཡོདཔ་ད་ ལས་འགུལ་གྱི་དོན་ལུ་ བཟའ་འཐུང་དང་སོ་ནམ་ལས་སྡེ་དང་ ལས་སྡེ་གཞན་ཚུ་ལས་ རྒྱབ་སྐྱོར་འབད་དེ་ ཟད་འགྲོ་དངུལ་ཀྲམ་ས་ཡ་༢༠ བཏང་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ད་ལྟོ་ ལས་འགུལ་ནང་ལཱ་འབད་མི་ ཕུད་རྡོག་གཅིག་ཡང་མེདཔ་ད་ ལས་འགུལ་འགོ་བཙུགས་པའི་སྐབས་ ཚོང་ལམ་དང་ ལས་མི་ དེ་ལས་ ལོ་ཐོག་ཚུ་ རི་དྭགས་སེམས་ཅན་གྱིས་གནོད་སྐྱོན་ དེ་ལས་ ཚོང་འབྲེལ་འཐབ་ནི་ལུ་ གདོང་ལེན་བྱུང་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

བློན་ཆེན་གྱིས་ གདོང་ལེན་ཚུ་ལུ་ ངོས་ལེན་འབད་དེ་ ཚོང་ལམ་ལུ་ མ་རྩ་གཞི་བཙུགས་དང་ ཐབས་ལམ་བཏོན་ཏེ་ སེལ་ཐབས་འབད་ནི་ལུ་ ཁས་ལེན་འབད་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ།

ཨོ་རྒྱན་རྡོ་རྗེ།

His Majesty the King granted dhar to appoint the chairperson and commissioners of Royal Civil Service Commission (RCSC) at the Tashichhodzong yesterday.

Tashi Pem, director general of the Department of Environment and Climate Change (MoENR), has been appointed the chairperson of the Royal Civil Service Commission.

The four RCSC commissioners are Babu Ram Sherpa, Tashiyangtse dzongdag, Kinlay Tshering, director general of Agricultural Marketing and  Cooperatives (MoAL), Lobzang Dorji, Sarpang dzongdag, and Tshering Cigay Dorji (Ph.D), executive VP of SELISE Bhutan Pvt. Ltd., a subsidiary of the Swiss software company SELISE, prior to which he was the CEO of Thimphu TechPark.

The five-year term of the 3rd Commission, headed by chairperson Dasho Karma Hamu Dorjee completed its term on April 16th, 2024.

In accordance with Article 26.2 of the Constitution, the chairperson and commissioners of the RCSC are appointed by the Druk Gyalpo from a list of names recommended jointly by the Prime Minister, the Chief Justice of Bhutan, the Speaker, the Chairperson of the National Council, and the Leader of the Opposition Party.

Lhakpa Quendren

Gelephu—At least five malaria cases have been reported in Sarpang within a week. However, the investigation to identify the source of infection is encountering obstacles due to patients who are not forthcoming about their travel history.

The reported cases involve four males from Char, three of whom are from the same family and the other is a neighbour. Their ages range from 25 to 61 years old. A 20-year-old female from Menchhulam in Gakiling was also affected.

While three cases were detected on April 19 and another on April 24, the female was detected on April 25. The patients are currently being treated at the Sarpang General Hospital and the Gelephu Central Regional Referral Hospital (CRRH).

Char is about 5km from Sheychamthang town. Menchhulam, located 8km from Char, is seeing its first malaria case after 16 years. There is no presence of mosquitoes in either village, according to officials from the Vector-borne Disease Control Programme (VDCP) in Gelephu.

As there have been no locally acquired malaria cases in the country, officials are investigating whether these cases were imported.

The last local cases (indigenous) were reported in Sarpang in 2021.

Officials also suspect that the infections may have originated from the recent religious (Puja) event in Gakiling, which was attended by devotees from neighbouring towns across the border.

The first patient had a travel history to Muray, Assam in the second week of April, officials said. However, considering the incubation period of 14 to 17 days, and his frequent visits to the event, the case detection coincides with the religious event that ended on April 2.

“Initially, none of the patients reported travelling outside before falling ill. We had to ask their relatives and neighbours,” said an official. “Nothing is conclusive at the moment. The investigation will be completed this week.”

Another official said that some people travel through illegal routes, hindering investigation efforts and case classification. “If they travel through the proper routes, we can trace them using the Check Post Management System (CPMS).”

This is the first malaria case in Sarpang and the second in the country this year. The first malaria case (imported) this year was reported in an incoming official recently.

Measures and challenges

Following the detection of the cases, public health responses and containment measures were implemented.

VDCP officials said that four-day reactive screenings were conducted within the affected areas, and indoor residual spraying (IRS) was used in houses to control mosquitoes.

“The entire population in the 10 households in Lower Char was screened. We will conduct another screening after 14 days of incubation in those high-risk areas to determine if the infections are spreading,” said an official.

VDCP also initiated several cross-border meetings with the Indian counterparts over the years.

“We have also proposed a joint screening in their areas, but we are yet to receive a response. We also report the detected cases in our locality immediately to our counterparts to ascertain whether there are cases in their areas,” he added.

Bhutan revised its deadline to eliminate the disease twice, in 2018 and 2020. If no indigenous malaria cases are detected by 2022, Bhutan will obtain WHO malaria-free certification by 2025.

Malaria is a severe, sometimes fatal illness usually transmitted by mosquitoes. While the disease does not spread directly from person to person, mothers can transmit malaria to their fetuses during pregnancy or to their infants during delivery.

Chencho Dema

On April 25,  Punakha dzongkhag court sentenced a 42-year-old man to 14 years and 10 months in prison for raping his daughter.

The court directed the defendant, from Wangdue, to compensate the victim with Nu 135,000 within a month of the verdict. Failure to comply will result in an additional three years of imprisonment being added to his current sentence.

The defendant has 10 days to appeal.

Background

Last year, a woman in her 20s alleged that her father had been sexually abusing her since she was 14 years old. Following the mother’s discovery of the alleged abuse, she reported the crime to the police, leading to the arrest and detention of the father.

The victim claimed that the abuse had occurred over a period of six years and that she had been threatened by her father not to disclose it to anyone.

During the interrogation, the father confessed to the crime. Subsequently, Punakha police charged the father with rape of a child above 12 years and incest.

KP Sharma

Education and Skill Development Minister Yeezang De Thapa praised the Bhutan Baccalaureate (BB) curriculum for its success in pilot schools. She attributed its effectiveness to a holistic learning approach.

Developed and implemented through a partnership between the Ministry of Education and Skill Development (MoESD) and the Druk Gyalpo’s Institute in Pangbisa, Paro, Bhutan Baccalaureate BB represents a shift away from traditional academic-focused approaches to a more holistic understanding of education.

Despite challenges within the education system, such as teacher attrition, Lyonpo said that the implementation of the Bhutan Baccalaureate (BB) has largely proceeded without any disruption.

According to Lyonpo, 23 pilot schools are spread across the country currently, with each dzongkhag hosting at least one school, except Thimphu, which has three.

Lyonpo said that there were at least two trained teachers in every school facilitating smooth execution of the curriculum.

These teachers, Lyonpo said, had undergone six months of intensive training and were playing a pivotal role in mentoring new recruits, guiding fellow teachers in their respective schools.

Lyonpo commended the dedication of these teachers for their efforts and bringing positive outcomes in the implementation.

She said that BB, centered on competency-based learning, was focused on harnessing students’ strengths, offering a holistic educational experience. Bhutan’s current system, she added, focuses primarily on academic achievements and fails to provide a comprehensive outlook.

Highlighting the tangible impact of BB, Lyonpo said that students from BB schools excelled in international competitions, stressing its efficacy in fostering well-rounded development.

Prime Minister Tshering Tobgay, while acknowledging the disparities between the existing curriculum and the BB model, defended the existing curriculum’s credibility, citing endorsements from international experts.

Talking about the prospect of transitioning from the current curriculum to BB, the Prime Minister said that extensive consultations and deliberations might be required within the education sector.

He said that any decision must be meticulously studied before implementation, suggesting that such considerations would help in developing the 13th Plan.

A Memorandum of Understanding was signed in 2021 between MoESD and Druk Gyalpo’s Institute to transition the Bhutan Baccalaureate in 22 schools.

Chencho Dema

As per the latest report from the Annual Population Survey of White-bellied Heron (WBH) 2024, released on April 27, Bhutan is home to 25 WBH, which includes three herons currently under care at the WBH Conservation Centre.

The wild population was found distributed mainly across the major river basins of Punatshangchhu, Mangdechhu, and Wangchhu.

The highest number of WBH individuals was observed in the Punatshangchhu basin, followed by Mangdechhu, Wangchhu basins, and Phibsoo Wildlife Sanctuary.

Comparative analysis with data from the previous year (2023) reveals a drop by two WBH individuals in Bhutan. In 2023, Bhutan documented 27 WBH across 14 habitats, marking an increase of four compared to the 2022 count.

Specifically, there has been a drop of one individual from Wangchhu and two from Punatshangchhu basin.

However, there was an increase of one individual from Mangdechhu basin with a lone individual sighted from Chamkharchhu. The sighting record of two individuals from Phibsoo Wildlife Sanctuary remained the same.

Accoriding to the report, no WBHs was sighted during the population survey period from Kuri-Gongri basin and Jomori in east.

During the survey period, surveyors recorded four active WBH nests—one in Mangdechhu basin and three in Punatshangchhu basin.

Jigme Tshering, the chief of Species Conservation Division (SCD) from RSPN, said: “We are unable to confirm the cause of the decrease as we haven’t tagged the birds. Some sites are inaccessible, and there’s a knowledge gap regarding fledgling behaviour. After fledging from the nest, we lose track of the birds, and we’re uncertain if the high mortality rate is occurring post-fledging or if they are migrating to other locations. This represents a significant knowledge gap for us.”

He said that the declining number was a cause for concern, leading to the adoption of two conservation approaches: ex-situ and in-situ conservation.

Karma Wangchuk, project officer from Sustainable Livelihood Division (SLD), said, “In terms of livelihoods, our focus is on mobilising and raising awareness within the community about this rare and critically endangered species.”

He further said, “We are striving to enhance their understanding of the White-bellied Heron (WBH) and its habitat, seeking their support to safeguard both the WBH and its habitat.”

This year, the survey took place from March 1 to 5, covering the significant river basins of Wangchhu, Punatshangchu, Mangdichhu, Kuri-Gongri, and Jomori.

These major rivers, along with their tributaries, were selected based on their current WBH populations or their potential as habitats for the species.

The annual nationwide population count enlisted the efforts of more than eighty surveyors from the Department of Forests and Park Services (DoFPS), Local Conservation Support Groups (LCSG), and the staff of the Royal Society for Protection of Nature (RSPN).

The WBH population survey was first initiated in 2003. It is an annual event coordinated by the RSPN with the support of DoFPS and LCSG members.

Currently, the conservation of the WBH stands as both a flagship initiative and a fundamental aspect of RSPN’s central mission. Its primary goal is to safeguard the genetic diversity of the species and foster its population recovery in Bhutan and region.

The worldwide count of WBH is fewer than 60 individuals. Bhutan is home to more than 45 percent of the count.

Thinley Namgay

The government has confirmed that the former Kelki School at Yonphula, Trashigang, will be used as a specialised school to support students who are struggling with substance use-related issues.

During the fourth National Drug Task Force meeting that convened on April 8, the Task Force directed the Ministry of Education and Skills Development (MoESD) to expedite the establishment of a specialised school at Yonphula by early July 2024.

However, MoESD Minister Yeezang De Thapa, at the meet the press  on April 26, said the ministry would not be able to confirm whether the specialised school would commence on the scheduled dateline. “It may take a few months.”

Minister Yeezang De Thapa said the ministry had started the work but there was much to do.

MoESD plans to re-purpose the existing infrastructure at the campus.

The Minister said there was a need for major renovation. A team was sent to Yonphula, and they are working on it.

“The Ministry will expedite the works as early as possible,” the minister said.

Regarding the curriculum for the students at the specialised school, the minister said it would be similar to that of any public school. However, she clarified that this rehab school would not function as a full-time school.

The idea of the MoESD is to keep the substance abuse students at the rehab school by providing medication and teaching at the same time. After the treatment, students will be sent back to their former school.

Routine health checkups will be carried out from classes seven and above in the schools. If found using drugs, these students will be taken to specialised school.

The government acquired Kelki School for nearly Nu 160 million (M) and repurposed it into a Covid hospital. The Ministry of Health invested nearly Nu 8M in constructing an approach road, maintaining toilets, installing electrical fittings, and ensuring water supply when the site was designated a Covid hospital in the east.

After being used as the Covid hospital, the school remained idle without any care.

Prime Minister Tshering Tobgay said that as a developing country, it is not practical to keep any public or private infrastructure in such a distressing condition.

He said that the specialised school would be a priority of the government, and it would be refurbished and completed as soon as possible.

Jigmi Wangdi

Bhutan has successfully vaccinated 99.6 percent of children under the age of one, an achievement to show that almost all eligible children in the country are now protected from deadly diseases.

In 2022 alone, the immunisation status covering all 20 dzongkhags highlighted that more than 50,000 children have been vaccinated.

In that year, the immunisation drives successfully vaccinated children with antigens such as bacille Calmette-Guerin (BCG), a vaccine for tuberculosis, MMR1 vaccine which prevents measles, mumps and rubella, OPV 0 and OPV 3 which protects children from poliovirus and DTP-Hep B 3, which defends children from tetanus and hepatitis B, among others.

The immunisation drive was able to vaccinate 9,641 children with BCG, 10,410 with MMR1, 9,236 with OPV 0, 10,413 children with OPV 3, and 10,422 with the DTP-Hep B 3 vaccines.

Health Minister Lyonpo Tandin Wangchuk said that Bhutan first started the immunisation programme in 1979 with the rollout of vaccines for preventing childhood TB, diphtheria, tetanus, pertussis, measles and polio.

“As of today, our immunisation coverage stands at over 95 percent at the national level, which resulted in a significant reduction in the incidence of vaccine-preventable diseases,” Lyonpo said.

The eradication of rubella in 2023 stands as a testament to Bhutan’s effort to protect children from preventable diseases, Lyonpo added.

“However, challenges remain. There are still pockets in the country where immunisation rates are suboptimal and difficulty in vaccinating hard-to-reach populations and ensuring that no one gets left behind,” Lyonpo said.

UNICEF is a major partner of Bhutan for vaccinating supplied 685,500 vaccines to Bhutan and trained 1,449 healthcare workers and cold chain technicians to handle equipment and vaccinate children.

UNICEF Representative to Bhutan Andrea James, in  a press release stated, that this success is the result of strong commitment from the Royal Government of Bhutan and its partners, who made it a priority to vaccinate children.

“Health workers walked for hours in harsh weather to reach children living in remote and mountainous terrain. Bhutan’s robust network of 51 hospitals, 184 primary health centres and 552 outreach clinics also made it easier to vaccinate children,” Andrea James said.

The UNICEF Representative added that the impact on children is evident owing to the widespread vaccinations over the past 45 years, enabling Bhutan to be rid of diseases such as polio, measles, rubella, and hepatitis, for children below 5 years of age. “Bhutan is now a beacon of hope for other countries and proof that it is humanly possible to reach every child with life-saving vaccines.”

Bhutan is celebrating the World Immunisation Week from April 24 to 30. The theme for this year is ‘humanly possible: saving lives through immunisation’ emphasising the importance of immunisation as protection against many preventable diseases.

This year’s World Immunisation Week also marks the 50th anniversary of the Expanded Programme on Immunisation (EPI), initiated by the World Health Organisation in May 1974.

Well aware of the changing situations Down Under (Australia) regarding emigration rules, the  government has announced plans to establish a special office to assist Bhutanese civil servants wanting to come home.

With the Australian government announcing changes to its Temporary Graduate visa programmes, one key proposed change could affect thousands of Bhutanese.  If the maximum eligible age for applicants in the post-vocational education work stream and post-higher education work stream is reduced to 35 years, many Bhutanese would be forced to come home.

Coming home is not a problem. And the government is making them feel welcomed. Even as discussions of the new visa rule spread,  Lyonchhen Tshering Tobgay assured the thousands of Bhutanese in Australia and many more worried in the country, that the government would not only facilitate their return, but recognise their valuable experience.

Since the wave of Bhutanese emigrating to Australia started a couple of years ago, thousands left the country in pursuit for better opportunities. While genuine reasons forced some to look for greener pastures, a herd mentality  set in, where sending children or a member of a family was seen as an achievement.

There is nothing wrong with it. If the country didn’t provide the opportunity, Australia did. We are all familiar with stories of how children helped parents to pay off loans, renovate or build a new house or sponsor the education fees of their kith and kin. All was well until we realised that we are short of people here. The exodus of civil servants and corporate employees has affected Bhutan and its people. If normal service delivery across various sectors is affected, institutions like health and education have seen the worst impact.

We are a small country with a small population. We need people to produce and consume. We need people to deliver services and run institutions. If they are forced to leave, we will welcome them. The added advantage is  that most of them will return with experience and academic qualification. It has been a blessing in disguise if even 20 percent of those pursuing higher studies return home.

Since the Covid-19 pandemic and the economic slowdown, we had cut down on human resource development budget, to the extent that experts looking into the transformation exercise were misled to understand all were trained as no budget was allocated for training.

On the personal level, many took the risk, borrowed money, sold properties and spent their savings to migrate to Australia. If they have to return, especially after their studies, it will be a win-win situation.

That the government would work with the civil service  commission to address and resolve issues, ensuring a smoother transition for the returning individuals is a big welcome.

Following the government’s announcement, many are mulling to cut short their self-sponsored expensive courses and return home. Education in Australia is expensive for Bhutanese and a lucrative business for Australia. Studying and working or working a year or two after their studies is an opportunity to recover and save.

Many are still unsure as to whether the proposed immigration rule would get legislative approval to become a law.What they can be assured of is that their country and policy makers have open arms to receive them.

Thukten Zangpo

The government aims for Nu 500 billion worth of foreign direct investment (FDI) projects as pledged for the next five years from the draft 13th Plan’s target of Nu 100 billion.

This was shared by the Minister of Industry, Commerce and Employment, Namgyal Dorji, during the third Meet-the-Press on April 26.

Bhutan had FDI worth of Nu 48.61 billion as of last year, Nu 43.62 billion in 2022, and Nu 43.31 billion in 2021. Hotel sector had the highest number of FDI with 34.9 percent, followed by information technology or IT-enabled services with 21.7 percent in 2023.

Despite several FDI policy reviews, the country failed to attract FDI over the years; revised policy is expected to be submitted to the Cabinet for approval soon.

The ministry would conduct another round of presentation for the private sector before the submission of the revised policy to the Economic Development Board and then to the Cabinet, the minister said.

He added that the current review exercise was targeted towards making the investment regime more conducive. “Some of the issues under discussion are the access to foreign exchange, payment gateway, provisions related to immigration, and the priority sectors where FDI will be promoted.”

The existing FDI projects in the country include agro-based, forest-based, education, IT services, hospitality and tourism, and mineral-based.

Although priority sectors under FDI are currently under discussion, the minister said that the government was looking forward to expanding more investment areas.

“The government intends to stimulate economic growth, generate employment opportunities, attract capital and technology inflow and increase foreign exchange reserves through the promotion of FDI,” he added.

The Department of Industry is currently developing a dedicated web portal with all the information needed for an investor.

The department is also working on streamlining the process of obtaining clearance for businesses and working towards becoming a member of the World Association of Investment Promotion Agencies, a global reference point for FDI.

The President of the Bhutan Chamber of Commerce and Industry, Tandy Wangchuk, in a recent private sector consultation meeting, said that the private sector had recommended including sweat equity of 15 percent in the FDI policy.

The sweat equity refers to a person or company’s contribution toward a business venture or other project. It is not monetary and comes in the form of physical labour, mental effort, and time.

The president also said that the discussions were underway to accommodate investors to invest in four-star and below hotels where FDI policy 2019 only allows for four-star and above hotels.

The members of the private sector raised their concerns that the FDI policy which states that the purchase of capital goods in convertible currency should not exceed the local investor’s share of equity if the foreign investor’s share of equity is insufficient to meet the total requirement.

With the limited provision on convertible currency, the members said that the convertible currency was not adequate.

Observers also say that the country’s small market, high transportation cost, relatively young and narrow-base private sector, high cost of finance, the lack of skilled professionals and the need to import almost everything, starting from plant and machinery to most of the raw materials, still pose challenges.

Other challenges are difficulty in acquiring government approvals and bureaucratic delays, according to FDI companies.

ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་ལས་བཅད་དེ་ འཐུང་ཆུའི་དཀའ་ངལ་ཐོན་ཏེ་ཡོད་མི་ དབང་འདུས་ཕོ་བྲང་ ཐེད་ཚོ་རྒེད་འོག་ དམར་རྟ་ལུང་ཅུ་ལུ་ ད་རེས་འབདཝ་ད་ གཡུས་སྒོའི་མི་ཚུ་གིས་ རང་སོའི་ ཁྱིམ་གྱི་སྒོའི་རྩ་བར་ ཆུ་དུང་ནང་ རྒྱུན་ཆད་མེད་པའི་ འཐུང་ཆུ་ཐོབ་སྟེ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ལོ་༥ འི་ འཐུང་ཆུ་ལས་འགུལ་དེ་ རྒྱལ་འཛིན་རང་བཞིན་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་སྡེ་གིས་ ལག་ལེན་འཐབ་སྟེ་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ།

༉ ཁ་ཙ་ མི་དབང་མངའ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ བཀྲིས་ཆོས་རྫོང་ནང་ རྒྱལ་གཞུང་ཞི་གཡོག་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཁྲི་འཛིན་དང་ ལྷན་འཛིན་ཚུ་ བསྐོ་བཞག་གནང་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

དེ་ཡང་ མཐའ་འཁོར་དང་ གནམ་གཤིས་འགྱུར་བགྲོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ ཡོངས་ཁྱབ་མདོ་ཆེན་ བཀྲིས་དཔལམོ་དེ་ རྒྱལ་གཞུང་ཞི་གཡོག་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཁྲི་འཛིན་སྦེ་ བསྐོ་བཞག་གནང་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

ལྷན་འཛིན་༤ པོ་དེ་ཡང་ བཀྲིས་གཡང་རྩེ་རྫོང་བདག་ བ་བུ་རཱམ་ཤེར་པ་དང་ སོ་ནམ་ཚོང་ལས་དང་མཉམ་ལས་ཀྱི་ ཡོངས་ཁྱབ་མདོ་ཆེན་ ཀུན་ལེགས་ཚེ་རིང་ གསར་སྤང་རྫོང་བདག་ བློ་བཟང་རྡོ་རྗེ་ འབྲུག་སི་ལའེསི་སྒེར་སྡེ་ཚད་འཛིན་གྱི་ བཀོད་ཁྱབ་འགོ་དཔོན་ ཚེ་རིང་སྲིད་རྒྱལ་རྡོ་རྗེ་(མཁས་དབང་)ཨིན་པས།

ཁྲི་འཛིན་དྲགོས་ཀརྨ་ལྷ་མོ་རྡོ་རྗེ་གིས་ འགོ་ཁྲིད་འབད་མི་ ལྷན་ཚོགས་༣ པའི་ ལོ་༥ འི་གནས་ཡུན་དེ་ སྤྱི་ལོ་༢༠༢༤ ཟླ་༤ པའི་ཚེས་༡༦ ལུ་ མཇུག་བསྡུ་ཡོདཔ་ཨིན་པས།

རྩ་ཁྲིམས་ཆེན་མོའི་ རྩ་ཚན་༢༦.༢ དང་འཁྲིལཝ་ད་ རྒྱལ་གཞུང་ཞི་གཡོག་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ ཁྲི་འཛིན་དང་ ལྷན་འཛིན་ཚུ་ འབྲུག་རྒྱལ་པོ་མཆོག་གིས་ བསྐོ་བཞག་གནང་དགོཔ་སྦེ་ཨིནམ་ད་ དེ་ཡང་ བློན་ཆེན་དང་ འབྲུག་གི་ཁྲིམས་སྤྱི་ ཚོགས་དཔོན་ རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་འདུའི་ཁྲི་འཛིན་ དེ་ལས་ ལྡོག་ཕྱོགས་འགོ་ཁྲིདཔ་གིས་ རྒྱབ་སྣོན་འབད་མི་ མིང་ཐོ་ཕུལ་མི་ཚུ་དང་བསྟུན་ཨིན་པས།

བཙན་སྐྱོགས་དབང་འདུས།

(གཡོན་ལས་གཡས་ཁ་ཐུག་) བློ་བཟང་རྡོ་རྗེ་དང་ ཀུན་ལེགས་ཚེ་རིང་ བཀྲིས་དཔལམོ་(ཁྲི་འཛིན་) བ་བུ་རཱམ་ཤེར་པ་ དེ་ལས་ ཚེ་རིང་སྲིད་རྒྱལ་རྡོ་རྗེ།